चारोळी (निरोप )

स्पर्धेसाठी

चारोळी

विषय - निरोप

निरोप घेताना मन जडावून जातं

गतकाळातील सुखदु:ख आठवत

तुटून पडतात बंधने द्वेषाची 

सुखाचे क्षण हृदयात साठवत 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( मकरंद )

हायकू

मकरंद

सुमन रस

मधुर मकरंद

मनी आनंद

गोड चविला

आकर्षिती बावरे

फुलपाखरे

गुण औषधी

आरोग्यासाठी छान

मिळतो मान

सान बालके

मधुरस चाटती

धुंद वाटती

सुंदर रंग

प्राशती आनंदाने

हसू मोदाने

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड

चित्रहायकू (छान घरटे)

चित्रहायकू

छान घरटे

छान घरटे

शोभिवंत दिसते

मन हासते

सोनेरी कडा

शोभती भास्कराच्या 

मुक्त करांच्या

अलगदपणे

पक्षीद्वय विसावे

गुज सांगावे

हिरव्यागार

सोबतीला निष्पर्ण 

दृश्य विदीर्ण

संध्या समयी

छान निसर्ग ठेवा

वाटतो हवा

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (वढाळ मन )

हायकू

वढाळ मन

वढाळ मन

वाऱ्यासवे धावते

कवने गाते

अधीर होते

गुणगुणत जाते

आनंद देते

व्याख्या मनाची

नाही कुणा कळाली

शर्थच झाली

नाही स्थिरता

वेगवान पळते

सदा जळते

मिळे कौतुक

हुरळून हे जाते

सुखच देते

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( उगवतीचा सूर्य )

चारोळी

विषय- उगवतीचा सूर्य

जीवनातील नवनिर्मितीचा संदेश

देतो सूर्य उगवतीचा प्रकटून आकाशी

प्राचीवरी लाल केसरी आभा पसरे

रुप निखरे असा तो स्वयंप्रकाशी

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (सदाफुली )

हायकू

सदाफुली

सुंदर दिसे

सदाफुली हसरी

मन बावरी

विविध रंगी

दिसते फुललेली

मना भावली

औषधी गुण

उपयोगी सर्वांना

सर्व लोकांना

जांभळा रंग

शितलता प्रकटे 

प्रसन्न वाटे

पांढरे फुल

मधुमेहींना देती

सहज खाती

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा.कोल्हापूर

चारोळी ( असेच होते बालपण )

चारोळी (पसारा)

पसारा

सावरण्यात पसारा जीवनाचा

अनुभवाचा डोलारा आला कामी

कधी डळमळला,कधी स्थीरावला 

सहनशीलता होती युक्ती नामी

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड

कविता (दिवाळीचा फराळ )

काव्यस्पंदनी दीपोत्सव 2020

स्पर्धेसाठी

चारोळी

विषय - दिवाळी फराळ

शिर्षक - दीपावली

                1

आली आली दीपावली

 दिवाळी फराळ करु चला

विविध प्रकारांनी सजले ताट 

ताव यथेच्छ मारु या चला 

               2

लाडू,चिवडा, चकली,करंज्या

खुसखुशीत शंकरपाळे गोड

दिवाळी फराळाची लज्जत न्यारी 

अनारशाची अनोखी जोड 

              3 

स्नेहभावाची नाती कळती 

सुखदुःख वाटून घेती 

तसाच वाटू दिवाळीचा फराळ 

गरजवंत आवडीने खाती

               4 

पर्व दीपोत्सवाचा सुंदर

लखलखाट सर्वत्र दिसे 

दिवाळीच्या फराळांनी 

समाधान मनी वसे 

            5 

नवनवीन वसने लेवून अंगी 

दिवाळीत फराळ आस्वादती 

येणाऱ्या थंडीपासून संरक्षण 

स्निग्धांश सहजच करती 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रहायकू (संध्या समय )

चित्रहायकू

संध्या समय

संध्या समय

मोहवतो मनाला

आनंद झाला

केसरी नभ

प्रभावळ पसरे

मन हसरे

पक्षी दिसती

विहरती आकाशी

छानच नक्षी 

सुर्य बिंबची

किरणे विखुरली

पसरे लाली

धीरगंभीर

रत्नाकर दिसतो

एकरुपतो 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (जबाबदारी )

चारोळी

जबाबदारी

बाबाचे पितृऋण नाही फिटायचे

जबाबदारी त्याची कुणा न कळली 

निशब्द, निश्चल बजावतो कर्तव्य 

वंदण्यास दोन्ही करे पहा जुळली

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (प्रवास )

चारोळी

प्रवास

झाला प्रवास अपेक्षेप्रमाणे

धोरणात्मक विचार घेऊन

नियोजनबद्ध प्रयत्नातून 

संयमाचे लेणे लेऊन 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

हायकू (वनौषधी )

काव्यस्पंदन राज्यस्तरीय समुह आयोजित स्पर्धेसाठी

बालगीत

विषय- आली दिवाळी

शिर्षक- सण आनंदाचा 

सण आनंदाचा साजरा करु या

मिळून सारेजण गाणी गाऊया

 ।।धृ।।

दारी प्रकाशल्या पणत्या तेजाने

सजली रांगोळी अंगणी रंगाने 

झाली वेळ आता फटाके फोडूया 

।।१।।

अंगावर घालू नवीन कपडे 

डबे फराळाचे करुनी उघडे 

मित्रांच्या संगती या फस्त करुया 

।।२।।

नाचू बागडूया उड्याही मारुया 

गोलगोल फिरु फेरही धरुया 

मनामध्ये आता प्रेमच पेरुया 

।।३ ।।

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

बालगीत (सण आनंदाचा )

काव्यस्पंदन राज्यस्तरीय समुह आयोजित स्पर्धेसाठी

बालगीत

विषय- आली दिवाळी

शिर्षक- सण आनंदाचा 

सण आनंदाचा साजरा करु या

मिळून सारेजण गाणी गाऊया

 ।।धृ।।

दारी प्रकाशल्या पणत्या तेजाने

सजली रांगोळी अंगणी रंगाने 

झाली वेळ आता फटाके फोडूया 

।।१।।

अंगावर घालू नवीन कपडे 

डबे फराळाचे करुनी उघडे 

मित्रांच्या संगती या फस्त करुया 

।।२।।

नाचू बागडूया उड्याही मारुया 

गोलगोल फिरु फेरही धरुया 

मनामध्ये आता प्रेमच पेरुया 

।।३ ।।

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

काव्यांजली (दिवाळी )

स्पर्धेसाठी

काव्यांजली

विषय-सण आनंदाचा

शिर्षक- दिवाळी

सण आनंदाचा

दिवाळी साजरी करण्याचा

सुख समृद्धीचा

दिपोत्सव

वसुवारस साजरा

केला प्रथम दिनी 

गोवत्स पुजूनी 

आनंदाने

धन त्रयोदशीला

पूजा धन धान्याची 

करु सोन्याची 

स्नेहभावे

आली लक्ष्मीमाता 

दारी आरास करु 

सन्मार्ग धरु

कायमच

मुहूर्त पाडव्याचा 

नववर्षाची सुरवात छान

जेष्ठांना मान 

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा, कोल्हापूर

चारोळी ( सहज )

चारोळी

सहज

सहजच पाहिले त्याने तिच्याकडे 

नजरेची भाषा नकळत कळली 

पुढे जाता जाता सहेतूकपणे 

मान तीची मागे हळुवार वळली

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा.कोल्हापूर

चारोळी( बहाणा )

उपक्रम

चारोळी

विषय- दिनचर्या

प्रात:काळी सुरु दिनचर्या झाली

नियोजन दिवसभरातील छान

उरक कामाचा मनी समाधान 

सहजच मिळाला सर्वांचा मान 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(दिनचर्या )

उपक्रम

चारोळी

विषय- दिनचर्या

प्रात:काळी सुरु दिनचर्या झाली

नियोजन दिवसभरातील छान

उरक कामाचा मनी समाधान 

सहजच मिळाला सर्वांचा मान 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( योग-वियोग )

चारोळी

योग-वियोग

योग येतो तेंव्हा वियोग नसतो 

योग-वियोग लक्षणे प्राक्तनाची 

स्वकर्तृत्वाने सिद्ध करावे जीवन 

हवी जिद्द मनगटातील ताकदीची 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

लेख ( महिमा वर्षाऋतुचा )

विषय - महिमा वर्षाऋतुचा

तप्त ज्वाळात काया ही करपून गेली,

  तुषारात या पर्जन्याच्या मन मोहून गेले.

गाऊ महिमा किती वर्षा ऋतूचा,

आनंदाच्या शब्दसरि या नाचू लागल्या.

खरंच यावर्षीचा उन्हाळा आपल्याला अजिबात सहन होत नव्हता. शरीराची काहिली तगमग होत होती.  उन्हाचा चटका इतका होता की घरातून बाहेर पडणे अशक्य वाटत होते. चोवीस तास पंख्याची गरज भासत होती. पण शेवटी तो कृत्रिमच ना ?  गरज होती ती पावसाची, पर्जन्याची, मनाला ,शरीराला, वातावरणाला आराम देणाऱ्या गारव्याची !!  पर्जन्याचा महिमा किती सांगितला, किती गाईला तरी तो कमीच आहे ,अपुराच वाटेल.

झाडे ,वेली ,पशुपक्षी, मानव सारे वातावरण  ऊन्हाच्या ज्वाळांनी  तगमगत होते. पावसाच्या प्रतीक्षेत  सर्वजण चिंतातुर होते. पावसाच्या आगमनाची वाट पाहत होते. नदी, नाले,विहिरी ,पाण्याचे साठे या सर्वांतील पाण्याची पातळी अतिशय खालावली होती. काही ठिकाणी तर ते कोरडे पडलेले होते. जलचरांची अवस्था तर अतिशय वाईट झालेली होती. काही भागात प्यायलाही पाणी नव्हते. जिथे माणसाला प्यायला पाणी नाही तिथे जनावरांची काय कथा ?  वनस्पती कोमेजू लागल्या होत्या. सर्वत्र निराशेचे वातावरण झाले होते. आणि या सर्वांची मनीषा, प्रार्थना फळास आली. सर्वत्र आनंदाचे ,हर्षाचे वातावरण झाले

अचानक आकाशात ढग जमू लागले, विजा चमकू लागल्या. वातावरणात अंधार दाटू लागला. सर्वांच्या आशा पल्लवित झाल्या. चराचर झोपेतून जागे झाल्यासारखे वाटू लागले. एक गोड शिरशिरी शरीरात पसरली. निराशेची जागा आशेने घेतली. हळूहळू पावसाला सुरुवात झाली. जलधारा पृथ्वीकडे वेगाने धावू लागल्या. धरणीमातेने आपले दोन्ही हात पसरून त्यांना आपल्या कवेत येण्याचे निमंत्रण दिले. आकाशातील जलधारा व धरणीमाता यांची गळाभेट झाली. आहाहा !!!  काय ते दृश्य सुंदर होते !!!  मातीचा सुंदर सुवास सगळीकडे पसरला होता. सारा आसमंत अल्हादित झाला.पावसाचा कण आणि कण धरणीमाता आपल्यात सामावून घेऊ लागली. वनस्पतींनी पर्जन्यवृष्टी झेलण्याकरता आपले दोन्ही हात पसरले. ते आनंदाने डोलू लागले. लहान मुले पावसात भिजण्यासाठी घरातून बाहेर आली व गाणे म्हणत पावसात भिजू लागली. त्या निरागस चेहऱ्यावरचे भाव बघण्यासारखे होते. त्यांच्या चेहऱ्यावरील आनंदाचे वर्णन करण्यास शब्द अपुरे पडत होते. शेतकरी राजा इतका खुश झाला की जणू त्याला त्याच्या पोटच्या मुलाचे प्राण परत आल्या सारखा आनंद वाटत होता. काही दिवसांपूर्वीची भेगाळलेली , पाण्यासाठी आ वासून पडलेली जमीन त्याला आठवली व आत्ताची पाण्याने तृप्त झालेली जमीन जेव्हा त्याने पाहिली तेव्हा खरंच त्या समाधानाचे वर्णन करणे केवळ अशक्य आहे. त्याच्या डोळ्यात आनंदाचे आणि समाधानाचे अश्रू आले. त्या अश्रूंची किंमत मोत्या पेक्षा जास्त होती. नदी-नाले पाण्याने भरून वाहू लागले. तगमग, तडफड जाऊन समाधानाची लकेर सर्वत्र पसरली. सर्वत्र आनंदाचे चित्र दिसू लागले. वर्षा ऋतु चा महिमा किती आनंदी आहे ,किती महत्त्वाचा आहे हे सर्वांना पटले.  पावसाशिवाय आपले जीवन व्यर्थ आहे. जल म्हणजे जीवन हे सर्वांना पटले. पाऊस जर झाला नसता तर काय झाले असते?  या विचारानेच थरकाप उडला ! पाऊस न पडण्याच्या पाठीमागची कारणमिमांसा  पाहायला गेले तर  यालाही  मानवच कारणीभूत आहे हे लक्षात आले. स्वतःच्या स्वार्थासाठी, उद्योगधंद्यासाठी, शहरीकरणांसाठी, रस्ता रुंदीकरण करण्यासाठी मानवाने बेसुमार झाडांची कत्तल केली. जंगले नष्ट केली.हिरव्यागार जंगलांच्या ठिकाणी सिमेंटची जंगले उभी केली. याचा वाईट  परिणाम झाला. झाडे तोडल्यामुळे जमिनीची धूप थांबली. पावसाने हात आखडता घेतला. याचा वाईट परिणाम मानवा बरोबर निसर्गालाही भोगावा लागला.  यासाठी सर्वांनी पर्यावरण रक्षणासाठी, वृक्षसंवर्धनासाठी कटिबद्ध राहिले पाहिजे. झाडे लावूया ,झाडांचे संवर्धन करूया. महिमा वर्षाऋतूचा जाणून घेऊया.

झाडे लावू झाडे जगवू घोष हा न्यारा,

जलधारांनी भरलेला मेघ आम्हा प्यारा.

जाणून महिमा पर्जन्याचा हे मानवा,

पर्यावरण रक्षणाची कास तुम्ही धरा.

लेखिका

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

9881862530

कविता ( ताटवा फुलांचा )

उपक्रम

अष्टाक्षरी

विषय- पाहू चला फुलबाग

शिर्षक- ताटवा फुलांचा

नजरेला सुखावतो 

मस्त ताटवा फुलांचा

हर्ष होतो मनोमनी

मोद वाटे सकलांना 

मोहवते नयनांना 

सुंदरता सुमनांची

विविधता आकाराची

सुंदरशा प्रकारांची

फुलपाखरांची शाळा

फुलाफुलांवर  भरे

भिरभिरताना दिसे

आनंदाचा झरा झरे

कोमलता पाकळ्यांची

स्पर्शताना जाणवते

सुगंधाने तनमन

पुलकित धुंद  होते

नाना रंगी नाना ढंगी

बाग कुसुमांनी फुले

पुष्प दिसे भ्रमराला 

मधु संतोषे प्राशिले

आबालवृद्धांना मिळे

बागेमध्ये विसावून

जीवनात सुखशांती

जाती सारे हसवून

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( धुक्याची शाल )

उपक्रम

चारोळी

धुक्याची शाल

प्राचीने पांघरली धुक्याची शाल 

पानापानावर दवबिंदूंचे पडती सडे

लोलकासम चमके सुर्यकिरणांत 

जणू वाजती शरदाचे चौघडे

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (रानातील तो झरा )

उपक्रम

काव्यप्रकार-हायकू

विषय-रानातील तो झरा

सतत वाहे

रानातील तो झरा 

आनंद खरा

सुखद वाटे

खळाळणारे जल

मन प्रांजल

सुंदर क्षण

जलचर दिसती 

छान खेळती 

क्षुधा शांतीस 

प्राणीमात्र जमती

सुखाने गाती

दृश्य पाण्याचे

लोभवते लोचनी

वाहते रानी

रानावनात

झुळझुळतो छान

आहेच मान

संध्यासमयी

कीलबिल ऐकतो

निर्झर गातो 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड,जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू( झाडाच्या सावलीत )

हायकू

झाडाच्या सावलीत

मस्त आनंद

झाडाच्या सावलीत

मोद झेलीत

तृषार्थ जन

समाधान उरात

छाया दारात

गप्पा रंगती

शिण निघून जातो

उत्साह येतो

मनाला आस

सूर्यदेव तापला

संतोष झाला

करती मस्ती

सुरपारंब्या आल्या

सख्या जमल्या

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (प्रेम )

चित्रचारोळी

किमया

नार प्रकटली कणसात मक्याच्या 

मुक्त, लांबलचक केशसंभार शोभे 

पदर पाणांचा चपखल बसला खांद्यावर 

जणू चालली झोकात,असे रानी उभे 

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी (कीमया )

चित्रचारोळी

किमया

नार प्रकटली कणसात मक्याच्या 

मुक्त, लांबलचक केशसंभार शोभे 

पदर पाणांचा चपखल बसला खांद्यावर 

जणू चालली झोकात,असे रानी उभे 

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता (हाक )

हाक

हाक मानवतेची येता ऐकू 

एकवटल्या साऱ्या भावभावना 

विसरून सारे भेदभाव मनातले 

गाडला गेला जातियवाद 

सहकार्यवृत्ती वाढीस लागली

दिसू लागली फक्त संवेदनशीलता 

शब्द धीराचे कानी येता 

आपलेपणाचा ओलावा दिसला.

हाक येता संकटकाळी

तेंव्हाच का आपण जागे होतो?

संकटे येतात शिकवायला 

माणसातला माणूस जागा करायला

ओळखून हाक निसर्गाची 

कायमपणे वागायला हवे 

विसरून सारे हेवेदावे

तरच मनाला शांतता लाभे.

श्रीमती माणिक नागावे

चारोळी(सल्ला )

सल्ला

सल्ला देणं सोपं असतं

सल्ला ऐकणं अवघड जाते

यासाठीच होतात कलह संसारात

सासू-सुनेचे नकळत बिनसते.

श्रीमती माणिक नागावे

हायकू (बिजांकुर )

हायकू

बीजांकुर

खोल पेरले

बीजांकुर मातीत

जुनीच रीत

घटस्थापना

गव्हांकुर रुजले

देव सजले

हळू डोकावे

पालवी शेंड्यावर

मना आवर 

वाढ होतसे

रोप बीजाचे झाले

छान वाढले

नवजीवन

फळां फुलां मिळाले

चैतन्य आले

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड. जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू( भाजीपाला )

हायकू

भाजीपाला

नाना प्रकार

भाजीपाला असती

सर्वच खाती

हिरवा रंग

ताजेतवाने दिसे

मनात वसे

आरोग्यासाठी

जीवनसत्व खूप

पालटे रुप

रानावनात

भरपूर पिकते

आधार देते

सतत घ्यावे

भोजन कसदार

रुबाबदार

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रहायकू (सुंदर दृश्य )

चित्रहायकू

सुंदर दृश्य

निसर्ग दृश्य

मोहवते मनाला

क्लांत जीवाला

रंगीबेरंगी

बाग फुलांची फुले

सुहास्य डुले

पांढरा रंग

मध्यवर्ती पिवळा

दिसे मोकळा

लाल वर्णाची

उभट देठावर

तुरे सावर

सोनेरी आभा

नभात पसरली

लालीमा आली

डोंगर माथा

हिरवाई नटली

मना पटली

हिरवे देठ

सांभाळती सुमने

सौंदर्य वने

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

अष्टाक्षरी (प्रेरणेची ज्योत )

उपक्रम

अष्टाक्षरी

माझी मुलगी गुणांची

शिर्षक- प्रेरणेची ज्योत

कुटुंबात माझी लेक

ज्योत आहे प्रेरणेची

जशी कारंजी हास्याची

माझी मुलगी प्रेमाची

रंग धवल शोभतो

उजळून मुख दिसे

गोलाकार नाकी डोळी

आनंदच मनी वसे

संघर्षाच्या वाटेवर 

धीरोदात्त वावरते

यश आपसूक येते 

कधी नाही कचरते

मोहमयी जगातील

 खोटे चेहरे जाणते

खऱ्यासाठी,न्यायासाठी

लढा निर्धाराने देते

मातृमुखी गौरवर्ण

लेक असे बुद्धिमान

काळजीने सेवा करी

सर्वांचाच स्वाभिमान

अभिमान माझा असे

कौतुकाचा होतो मारा

हळुवार बोलावते 

कुटुंबाचा मान खरा

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(हिरवाई )

हिरवाई

ओथंबलेले घन स्पर्शती धरती

हिरवाईवर पांघरली गर्द छाया

ओहोळ झेपावती पायथ्याशी 

अशीच आहे निसर्गाची किमया

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(हिरवाई )

हिरवाई

ओथंबलेले घन स्पर्शती धरती

हिरवाईवर पांघरली गर्द छाया

ओहोळ झेपावती पायथ्याशी 

अशीच आहे निसर्गाची किमया

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(विषमता )

चारोळी

विषमता

दरी विषमतेची खोलच जाते

उष्टावण्याने पोट भरण्याची धडपड

शौक श्रीमंतीचा एपल फोन 

घट्ट होतीय त्यावरचीच पकड

रचना

श्रीमती माणिक नागावे. कुरुंदवाड

चारोळी (पत्र )

पत्र

गुज मनातले,भाव विचारांचे

प्रकट करते पत्र दोन जीवांचे

बांध भावनांचा नकळतपणे

ओसंडतो,सामर्थ्य लेखणीचे

श्रीमती माणिक नागावे

चारोळी ( अधिवास )

चित्रचारोळी

घरटे

अधिवास आमचा नष्ट झाला

घरटे बांधण्यास मिळेना वृक्ष

धोकादायक पण वाटे सुरक्षित

असे जीवन पहा झाले रुक्ष

श्रीमती माणिक नागावे

चारोळी ( मोबाईल )

चारोळी

मोबाईल

आलेत दिवस मोबाईलचे हल्ली

ऑनलाइन ऑफलाईनच्या घोळात

नको हाती घेऊ म्हणता म्हणता

अत्यावश्यक बनला मेळात

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( संचित )

चारोळी

संचित

आयुष्यातील कर्मानुसार

ठरते प्रत्येकाचे संचित जीवनी

सचोटीने वागले सर्वानीच तर 

भविष्यातही हसेल अवनी

रचना श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( बासुरीवाला )

चित्रचारोळी

बासुरीवाला

बासुरीवाला कृष्ण मुरारी उभा

मोहक अदा वाजवतो मुरली

निश्चल शरीराची ठेवण भारी

मनोभावे राधा स्मरली

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( कमळ )

चित्रहायकू

कमळ

छान कमळ

पाण्यावर डोलते

मन बोलते

दाट गुलाली

आकर्षक पाकळ्या

दिसे मोकळ्या

ताठ मानेने

उभे अभिमानाने 

शांत चित्ताने

कमल पर्ण

गोलाकार आकार

चित्र साकार

चार सुमने

देवीची आवडती

श्रद्धेने देती

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

बालगीत( ससोबा ससोबा )

उपक्रम

बालगीत लेखन

वर्ण- बारा

विषय-कळीचा ससोबा

शिर्षक- ससोबा ससोबा

ससोबा ससोबा, काय करतोस?

रोजरोज घरी,खेळण्या येतोस? ।। धृ ।।

झुपकेदार ती,शेपूट दिसते

पळताना मात्र,छानच दिसते

बसल्यावरही,तू हलवतोस ? ।।१।।

कळीचा ससोबा, का बरे म्हणती ?

डोळे लालसर, शोभून दिसती

कुणाला पाहून, मिचकावतोस? ।।२ ।।

पांढरा पांढरा, शुभ्र तुझा रंग

लुसलुशीत रे,छान आहे अंग

सारखा सारखा,का घाबरतोस? ।।३ ।।

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (हृदय )

हृदय

हृदयातील स्पंदने ऐकताना

 मिळते प्रोत्साहन जगण्यास

संवेदनशील मना येते उभारी

उर्मी नवसंजीवनी येण्यास

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( जंगलराज )

चित्रहायकू

हायकू

जंगल राज

जंगल राज

अधिवास प्राण्यांचा

शोध सुखाचा

शांतता असे

कीलबिलाट कानी

आनंद मनी

वाहते पानी

इंद्रधनुष्य दिसे

स्वर्गच वसे

निवांत दिसे

वाघ करे आराम

दु:ख विराम

मर्कट लिला

गजराज जलात

चित्ता तालात

सुसरबाई

पाण्यात पहुडली 

संधी शोधली

गर्द निसर्ग 

हिरवीगार झाडे

फुलांचे सडे 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

अष्टाक्षरी ( शब्द मनी मांडताना )

स्पर्धेसाठी

अष्टाक्षरी

विषय-,शब्द मनी मांडताना

शिर्षक- शब्दफुले

शब्द मनी मांडताना

ओघळली शब्दफुले

भावनांचा बांध सारा

विचारांचे शब्दझुले 

शब्द मनी मांडताना

कल्पनांची बरसात

अलंकार शब्दातीत

मनावर करी मात

शब्द मनी मांडताना

कवितेत उतरले

समजून अर्थ घेता 

भावगर्भ उमजले 

शब्द मनी मांडताना

लेखणीची लिपी झाली

जीवनात जगताना

भावनांना जाग आली

सार सारे आयुष्याचे 

लिहताना व्यक्त झाले

भाववेडे मन धावे

शाईतून उतरले

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

मुक्तछंद ( नावडते मज )

रविवारीय साहित्य लेखन स्पर्धा क्र.13 

स्पर्धेसाठी

मुक्तकाव्य

विषय-नावडते मज

शिर्षक- नकोच मला

सहजासहजी फिरताना मजला,

दिसले वाटे जे नकोच मला

सतत अत्याचार सहन करणारी

दिसली अबला आक्रंदताना.

नावडते मज साहणे अन्याय

सबलेला पढवून तू अबला

सतत माथी मारला जातो 

परंपरागत रुढार्थाने पुढेच जाती

अंगवळणी पडते नकळत.

पिढ्यानपिढ्या चालत जाते

सोशिकता वाढीस लागते 

कळतच नाही होतोय अन्याय

कधी संपणार ही शृंखला ?

नावडते मज दृष्टी पाहण्याची

सतत स्त्रीला टोचून बोलल्याची

सतत कमी लेखण्याची

टोचून बोलून हैराण करण्याची 

भेदभाव ,सापत्न वागणुकीची

मानखंडना करण्याची .

प्रतिकारास का घाबरते ?

समजत नाही मनाला

गरज पाऊल उचलण्याची 

दाद मागण्याची...

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( वारा घालतो शिळ )

हायकू

वारा घालतो शीळ

रानावनात

वारा घालतो शीळ

पडतो पीळ

आवाज येतो

वाहताना तो वात

कंप उरात

कानी ऐकता

सुस्वर आवाजाचे

तरु वनाचे

झाडे डोलती

नाचती आनंदात 

मोद अंगात

थरथरती

अलगद पाने फुले

भूवरी आले

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रहायकू ( शोभायमान )

चित्रहायकू

शोभायमान

शोभायमान

घर आहे सुंदर

मन मंदिर

बाग फुलांची

रंगीबेरंगी फुले

मोहित झाले

गुलाबी छत

टुमदार सदन

हास्य वदन

हिरवी झाडी

झुपकेदार दिसे

सुंदर दिसे

मनमोहक

दृश्य निसर्गाचे

फुलपानांचे

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(योद्धा )

चारोळी

योद्धा

संघर्षाला साहसाने सामोरे

 निर्भयपणे योद्धा जातो 

सहजपणे मग संकटे अलगद

माघार घेती अन् तो यशस्वी होतो

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

षडाक्षरी(जिंकू रणांगण )

उपक्रम

षडाक्षरी

विषय-- जिंकू रणांगण

ध्येयासक्त वीर

आस मनातली

पक्काच निर्धार

जिंकू रणांगण

सैनिक सतर्क

राहतो सदैव

वाकडी नजर

शत्रूचे दुर्दैव  

जिंकू रणांगण

हृदयात जोश

समर्पण भाव

उडतात होश

जिंकू रणांगण

मनीची कामना

पूर्ण करण्यास

रिपूंशी सामना

संकट महान

आज दारी आले

उपाय थकले

हतबल झाले

प्रयत्न अपार

रहा बिनघोर

आपणच जाई

नाचे मनमोर

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

दुहेरी चारोळी (नवदांपत्य )

दुहेरी चारोळी

नवदांपत्य

शेरवानी हिरवी गारवा देते

तलम वस्त्र उबदार वाटते

गौरवर्ण अन् हास्य अवखळ

प्रियतमेवर कटाक्ष टाकते

हिरवी कंचुकी धवल साडी

नववधू अलंकाराने नटली

सुवासिक गजरा शोभे कुंतल

अलवार लाज नजरेत साठली

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड. जिल्हा. कोल्हापूर

कविता (उगवला रविवार )

काव्यस्पंदन राज्यस्तरीय समूह आयोजित रविवारीय स्पर्धा

काव्यप्रकार-अष्टाक्षरी

विषय-उगवला रविवार

सप्ताहाच्या शेवटाला

उगवला रविवार

आनंदाने झोपी गेलो

बाकी सारे गपगार

रोज रोज तेच तेच

काम करुन शिणतो

कधी मिळेल आराम 

आस मनीची ताणतो

वाट पाहती सारेच 

शेवटच्या दिवसाची

रविवार हक्क देतो 

मनसोक्त वागण्याची

भार हलका करतो

उत्साहाने गाणी गातो

सुख मिळवण्यासाठी

सुखी सदरा घालतो

नष्ट होताच आळस

उत्सुकता कामी येते

दिवसाची सुरवात

सहजच सुरु होते

गोडधोड मिळे खाऊ

बेत सुगरण करी

ताव मारून यथेच्छ

म्हणू पांडुरंग हरी 

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता (हतबलता )

शब्दसेतू साहित्य मंच

रविवारीय स्पर्धेसाठी

विषय-बागुलबुवा

शिर्षक-हतबलता

रोखण्यासाठी एखादी गोष्ट,

दाखवली जाते भिती खूप.

बागुलबुवा म्हणती त्याला,

पालटते मग सर्वांचेच रुप.

हतबलता मनी थैमान घालते,

खरे रुप ध्यानी नाही येत.

कशासाठी उभा जीवनात,

नकळत प्रश्नात हरवून जातं.

न्युनगंड ही म्हणती याला,

अभाव आत्मविश्वासाचा असतो.

बाणवावी सकारात्मकता,

प्रयत्नांती परमेश्वर दिसतो.

दुर्लक्षित करण्या गोष्ट एखादी,

महत्त्व बागुलबुवाचे वाढते.

आपसूकच महत्वाची बाब,

सहजपणे मागे पडते.

व्यक्तीगणिक रुप बदलते,

क्रिया-प्रतिक्रिया वेगवेगळ्या.

कुणी घाबरते कुणी दडपण घेते

कृती होती सर्व आगळ्या.

चित्रविचित्र आकारातून,

वयोगटानुसार प्रकट होते.

समयसूचकता जया अंगी,

यशपताका हाती येते.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( पालवी )

उपक्रम

चारोळी

विषय- पालवी

पालवी पल्लवित झाली

गोठलेल्या दु:खी भावनेची

दारी वृद्धाश्रमाच्या पाहिली 

पावले रक्ताच्या नात्याची 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

बालगीत ( कावळा )

काव्यस्पंदन राज्यस्तर समुह 02 

दैनंदिन उपक्रम लेखन

काव्यप्रकार - बालगीत लेखन

विषय- पक्षी

शिर्षक- कावळा

वर्ण 12 

काव काव करत आला कावळा

रुप आहे काळे म्हणती बावळा ।। धृ ।।

 ऐकवती गोष्टी आई अन् आजी ।

खाऊ घालती मला भाकरी भाजी ।।

कावळ्याचे नावाने झोपवी बाळा ।। १ ।।

बसतो कौलावर नी झाडावर।

शोधत राहतो तो खायला फार ।।

हलवून दाखवतो एक डोळा ।। २ ।।

हाकलून देती सारे घरदार।

चोच याची आहे खूप धारदार।।

खूपच खराब कावळ्याचा गळा ।। ३ ।।

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (मराठवाडा मुक्तीसंग्राम )

सावली प्रकाशन समुह आयोजित झटपट चारोळी स्पर्धेसाठी

चारोळी

विषय- मराठवाडा मुक्तीसंग्राम

स्वामी रामानंद तिर्थांची कृपा

मराठवाडा मुक्तीसंग्राम झाला

स्वातंत्र्यवीरांच्या शौर्याने सत्वर

स्वातंत्रसुमनांची गळा माला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी (संभाषण )

उपक्रम

चित्रचारोळी

संभाषण

देवालयाच्या दारी भक्तांच्या गप्पा

आधुनिकतेसमोर अनुभव थोर

मोबाईलच्या दुर संभाषणापेक्षा

प्रौढ गप्पात गुंगती बिनघोर

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हिंदी कविता ( फुलोंका चमन )

काव्यप्रेमी हिंदी काव्यगोष्ठी प्रस्तुत उपक्रम के लिए चित्रकाव्य

शिर्षक- फुलों का चमन

रंगबिरंगे फुल खिले हैं,

फुलों के इस चमन में।

एक पपिहा चहक उठा है,

आनंदी मन के आँगन में।

निले अंबर के नीचे सजी है,

प्यारी सी बगीया जरबेराकी।

पिले,लाल,गुलाबी रंगोंकी,

क्यारी प्यारी लगती फुलोंकी।

हरित पर्ण शोभायमान करती,

आँखोंको शितलता देकर।

उँची उँची शाखांओंपर अपने,

पवन हिलोरे देते आनेपर।

निले सफेद मेघ हँसते हैं,

चाहत रंगोंकी मन में भरकर।

खुब सजा है बगीया अपना,

नाचे लोग आनंद विभोर होकर।

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी( आई )

उपक्रम

अष्टाक्षरी चारोळी

विषय- आई

आई माझी स्वावलंबी

संस्काराची असे खाण 

आत्मभान जागवते 

हृदयात तिला मान 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (अंकुरला कोंब )

चारोळी

  अंकुरला कोंब

अंकुरला कोंब नवतेजाने

पालवी फुटली उत्कर्षासाठी

धन्य माती रुजले उदरी बी

झेपावे वरी हरित क्रांतीसाठी

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता (बद्दीउजमा खावर )

 कविता

बद्दीउजमा खावर

मी तर प्रसिद्धी परान्मुख ,

शायर बद्दीउजमा खावर.

साहित्य सेवेत आयुष्यभर,

कुडीत जीव असे तोवर.

मनातल्या भावनांचा खेळ,

मांडला मी शब्द लालित्यातून

कल्पनेचा कुंचला प्रकटला,

शब्दालंकाराचे लेणे लेवून.

प्रसवून विचारांचे मोती,

गुंफला मनोभावनांचा हार.

सुवासिक अर्थाचा परीमळ,

झुलवे मना असा अलवार.

नश्वर जरी मी जीवंत राहीन,

लेखन माझे ठरे अजरामर.

वंदन रसिका प्रेमभावे,

ठेवा चिरंतन राहे सदैव अमर.

चित्रचारोळी (संसार )

उपक्रम

चित्रचारोळी

संसार

पाईपातला संसार स्थिरावला

मायबापाच्या प्रेमळ कुशीत 

बाप झेलतो उनपाऊस नेटाने

माय आगतिक गरीबीच्या मुशीत

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( निखळ हास्य )

चित्रचारोळी

निखळ हास्य

निखळ हास्यात दडले काय?

कुंतल साक्षीला उभे बाजूला

मेंहदी,घड्याळ, शोभे हाती

लाल ओढणी,झुमका डोलला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( अभयारण्य )

हायकू

विषय - अभयारण्य

अभयारण्य

अभय श्वापदांना

विहरताना 

खास प्राण्यांचे

राखून ठेवलेले

स्वच्छंद झाले

सुरक्षा दिली

आनंदी वनचर 

शांत निर्झर

विपुल झाडी

हिरवेगार वन

भेटती जन

राखीव क्षेत्र

दुर्मिळ जातीसाठी

सुरक्षा मोठी

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा, कोल्हापूर

चित्रचारोळी (जिवनसंघर्ष )

सावली प्रकाशन समुह आयोजित चित्रचारोळी स्पर्धेसाठी

जीवनसंघर्ष

भुकेजलेले बालक रडते

ताई जीवनसंघर्षासाठी राबते 

साच्यात विटांच्या घालून माती

सुकण्यासाठी मांडून ठेवते

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (आदर्श शिक्षक )

चारोळी

आदर्श शिक्षक

व्यक्तीमत्व विकासासाठी लढतो

आदर्श शिक्षक मागे न हटतो 

आली कीतीही संकटे तरीही

नेटाने पुढेपुढेजाण्यास झटतो

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( शिक्षक )

चारोळी

शिक्षक

अज्ञानातून ज्ञानाकडे नेणारा

शिक्षक घडवतो ज्ञानपिपासू

संवेदनशील मनाने ज्ञानार्जन करतो

दु:ख उरी पण ओठांवर हसू 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू( कल्पवृक्ष )

हायकू

कल्पवृक्ष

दारात उभा

कल्पवृक्ष साजरा

वाटतो बरा

उंचच उंच

ताड माड वाढला

आकाशी गेला

अंग प्रत्यंग

उपयोग करती

नारळ खाती

सागर तीरी

सौंदर्य खुलवतो

आनंद देतो

आरोग्यासाठी

वापरती शहाळे

रुप वेगळे

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (धक्का)

चारोळी

धक्का

सुखाचा असो की दु:खाचा 

धक्का धक्कादायक असतो

नयनी अश्रू तर वदनी हसू

भावनांचा बांध सावरत नसतो 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी (नववधू )

चित्रचारोळी

नववधू

नववधू मेहंदीने रंगली

सलज्जता गाली आली 

भरजरी शालू जरतारी कंचुकी

गजऱ्यासह अलंकाराने नटली

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( ललना )

चित्रचारोळी

ललना

भरजरी वसने लाल वर्णी

अलंकाराने सजली काया

सलज्ज वदनी हास्य शोभते

गजरा कुंतली अत्तराचा फाया

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( रोपाला जपा )

चित्रहायकू

रोपाला जपा

रोपाला जपा

जाईल पायदळी

भाग्य उजळी

थांब मानवा

तुझे पाय थांबव

जरा लांबव

बीज अंकुरे

प्रकटते पालवी

जीव घालवी

जगण्यासाठी

कर प्रयत्न करे

हाताने धरे

जपा प्रकृती

सर्वांनाच जपेल

जीव जगेल

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( जनजागृती )

चारोळी

जनजागृती

हटवण्या महामारीला 

जनजागृती खूपच झाली

घातली कीती बंधने तरीही

हाती फक्त निराशाच आली

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

गणपतीची आरती

स्पर्धेसाठी

विषय- गणपतीची आरती

अक्षरसंख्या 12,यती 6 व्या अक्षरावर

शिर्षक- श्रीगणेशा

जय जय देवा, जय श्रीगणेशा,

पूर्ण करिशी तू , भक्त अभिलाषा ।। धृ ।।

प्रसन्न वाटते,तुझ्या दर्शनाने।

खावून मोदक,खूष वदनाने।।

कृपा राहो तुझी,ही मनीची आशा ।। 1 ।।

तूच विघ्नहर्ता,तूच एकदंता।

मिळे यश आम्हा,तुजला वंदिता ।।

खात्री असे सर्वां,ना होई निराशा ।। 2 ।।

फुल जास्वंदाचे,आवडे मोदक।

ज्ञानाचा द्योतक,बुद्धी ही शोधक ।।

सदैव गातो मी,स्तुती परमेशा ।। 3 ।।

कोड नंबर LMD 167

कविता (सखी-सावित्री फातिमा )

विषय- ज्ञानज्योती फातिमामाई

शिर्षक- सखी सावित्री-फातिमा

समाजव्यवस्था ओलांडली,

तोडून शृंखला परंपरेच्या.

सहकार्य वृत्तीने देऊन आसरा,

कामी आली फुले दांपत्याच्या.

वाडा भिड्यांचा पावन झाला,

शिक्षणगंगा पाहून दारी.

बंधुराजांच्या प्रोत्साहनाने,

फातिमा भरुन पावली उरी.

उद्धार करण्या स्त्रीवर्गाचा,

सखी सावित्री तेथे श्रमली.

ज्ञानदानाची पावन सरीता,

समाजात आणून सोडली.

साहिला तत्कालीन असंतोष,

ना ढळले धैर्य समाजासमोर.

साथ सावित्रीची ना सुटली,

ना झुकली कधी ध्येयासमोर.

प्रथम महिला अध्यापिका,

ठरली मुस्लिम समाजातील.

शिकवून शहाणे केले सहजी,

माता भगिणी परिसरातील.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

9881862530

कविता दशपदी( सुरक्षेची ढाल )

उपक्रम

काव्यप्रकार-दशपदी

विषय-हृदयात वसे तूच

शिर्षक- सुरक्षेची ढाल

समजले तुम्ही सुरक्षेची ढाल,

नाहीतर झालो होतोच बेहाल.

चौकाचौकात उभे सजगपणे,

प्रयत्न खूप केला सहजपणे.

रस्त्यावर,सर्वत्र सफाई केली,

रोगराई हटण्यास सज्ज झाली.

डॉक्टर दिनरात राबती जरी,

सेवाभावच सदैव त्यांच्या उरी.

आरोग्य कर्मचारी हा सोसतोय,

सुख सर्वांनाच कष्टून देतोय.

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता (जगण्याची चोरी झाली )

उपक्रम

विषय- जगण्याची चोरी झाली

शिर्षक- अस्तित्व

अस्तित्व टिकवून ठेवताना,

जगण्याची चोरी झाली.

नाती जुळवताना आता,

संशयाने गिरकी घेतली.

आली कुठुन ही महामारी,

विश्वास जगण्यावरचा उडाला.

अदृश्य शत्रूवर वार करताना,

शस्त्र कोणते?संभ्रम पडला.

बंद झाल्या भेटीगाठी,

भितीने पसरले पाय.

मरणानंतर सरणावरही

स्वकीय दूर लोटले जाय.

भिक्षा मागती जगण्यासाठी,

नाही उपाय हाती सापडला.

जगण्यावरचा प्रत्येकाचाच,

हक्क हिरावून कुणी नेला?

क्षणभंगुर झाले जीवन,

मृत्यू झालाय स्वस्त.

जीवनदान देण्यासाठी,

जीवरक्षक आहेत व्यस्त.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( चढण )

हायकू

चढण

आयुष्यातील

चढण भावनांचे 

नाना रुपांचे

निसर्गाच्या

कुशीतले चढाव

शौर्य बढाव

डोंगरावर

पायवाट सुंदर

छान मंदिर

चढून जावे

पायऱ्या अवघड

त्या अनगढ

कळस दिसे

उंचीवर रेखीव

आहे आखीव

लाल रंगाच्या

उधळण मातीची

समाधानाची

गातात पक्षी

मधूर आवाजात

सुख देतात

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता (साथ )

उपक्रम

चित्रकाव्य

साथ 

हातात हात घेऊन प्रेमाने,

युवा तरुण पुढेपुढे चालले.

कुंपण देते साक्ष प्रितीची,

रक्षण्या बाजू उभे ठाकले.

हिरवळ शोभे पायवाटेला,

जणू चालले बागेत जोडीने.

नीलवर्ण वसने अंगावरती,

सौंदर्य वाढले तिचे साडीने.

वारा अवखळ खोड काढतो,

केशसंभाराशी खुशाल खेळतो.

अलगद हलवून बाजूस सारतो,

कुंतल हलके गळ्यात माळतो.

साथ एकमेकांना देती,

नजर करती गप्पा प्रेमळ.

कणखर करांनी मृदुल करांचा,

दिले आश्वासन सोज्वळ.

पाऊल पडती मार्गक्रमण्या,

पोहचण्या यशोशिखरावरी.

साथ अखंडित एकमेकांची,

राहिल असेल जर जिद्द उरी.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू( गौराई )

उपक्रम

हायकू

विषय - माझी गौराई

माझी गौराई

सालंकृत सजली

घरात आली

पानाफुलांची

एकजीव बांधणी

सजे प्रांगणी

हळदकुंकू

लावला माथ्यावर

वस्त्र सुंदर

प्रतिष्ठापना

श्रींपुढे आनंदाने

गोड गळ्याने

भाजी भाकरी

नैवेद्य दाखविला

प्रसाद दिला

गौराई गाणी

गाती स्त्रिया जोशात

विना पाशात

करुनी पूजा

रोज भक्तीभावाने 

दोन कराने

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रहायकू( खोपा )

चित्रहायकू

खोपा

सुगरणीचा

खोपा हा अधांतरी

टांगला वरी

तारेवरती

लटकत राहिला

पक्षी बंगला

धोकादायक

जिवावर उदार

असा आधार

दोन ओळीत

भरपूर घरटी

दिसते दाटी

आकाशाखाली

उन्हात पावसात

होतो आघात

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( गणपती बाप्पा )

चित्रचारोळी

गणपती बाप्पा

जरीपटक्यात शोभला गणेश

धोती अतीसुंदर नीलवर्ण

सर्वांगावर आभूषणे चमकती

सिंहासनावर विराजे धुम्रवर्ण

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता ( घरकुल )

रोज एक कविता चित्रकाव्य स्पर्धेसाठी

चित्र क्रमांक - 2

घरकुल

घरकुल आहे छोटे छोटे,

पण सुंदर नी टुमदार दिसे.

इवले इवले शोभून दिसते,

इवल्या इवल्या खांबावर वसे.

वसे खोडाच्या मध्यभागी,

जरी निष्पर्ण झाला सगळा.

एकच पर्ण पिवळे लटकते,

आहे हा नजारा असा वेगळा.

भासते घरटे चिमण्या पिलांचे,

लाकडी बारीक पट्ट्यांचे.

छोटासाच जिना बोलावतो,

चढून त्यावर दृश्य पाहण्याचे.

जमिनीवरती झुडपे उगवली,

जणू भासती काटेरी कुंपण.

रक्षण्यास ती तयार सदैव, 

सुरक्षित भासे सारे अंगण.

पांढऱ्या फुलांची नक्षी शोभे,

लाकडाच्या लहान भिंतीवर.

धुराडेही काळे काळे दिसे,

सोडण्या धुर वर छतावर.

छोटे प्राणी दिसती बसलेले,

उतरत्या छपरात निवांत.

निवाऱ्यात सुरक्षित असती,

जरी बाहेर कीतीही आकांत.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

9881862530

कविता ( पाऊस )

रोज एक कविता चित्रकाव्य स्पर्धेसाठी

चित्र क्रमांक - 1

पाऊस

पाऊस आला पाऊस आला,

आनंदाने नाचू गाऊ चला.

चल गं ताई चल जाऊया,

पावसात चिंब भिजू चला.

निळ्या पोशाखात शोभतेस,

आहे पँन्ट निळीच माझीही

चॉकलेटी सदरा माझा छान,

पिवळ्या बाह्या तुझ्याही.

मुसळधार पावसाच्या सरी,

झेपावतात शरीरावर सलग.

नाही करु शकत आपण,

त्यांना आपल्यापासून अलग.

प्रतिबिंब आपले सुंदर दिसते,

जमिनीवरील पाण्यातले.

पाणी टपटप गळत आहे,

तुझ्या माझ्या केसातले.

नाच आपला पावसातला,

निखळ आनंदाचा जणू झरा.

तोड नाही याला कशाचीही,

चल झेलू या गारगार धारा.

पसरले हात धरण्या थेंबांना,

धरु पाहता येई न हाता.

मोहरले सारे तनमन खुशीत,

चिंब भिजायला पावसात जाता.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

9881862530

चित्रहायकू (मोर )

चित्रहायकू

मोर

दगडावर

वेलींनी वेढलेल्या

नख्या रोवल्या

पक्ष्यांचा राजा

डौलाने आहे उभा

भरली सभा

तिरकी मान

निळ्याशार रंगात

छान ढंगात

लांब शेपूट

सौंदर्याचा नजारा

मोरपिसारा

तुरा शोभला

सुंदर शिरावर

मना आवर 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता ( क्रांती )

कविता

क्रांती

रक्षण्या भारतमातेचा सन्मान,

पेटून उठले स्वातंत्रवीर महान.

घेऊन हाती मशाल क्रांतीची,

पेटवण्या सज्ज झाले जहान.

प्रेम स्वातंत्र्याप्रती भरलेले,

सज्ज घेऊन प्राण हाती.

लावला टिळा स्वरक्ताचा,

स्वाभिमानाने आपल्या माथी.

लढले क्रांतीवीर वेडे होवून,

रक्तरंजित केली आनंदाने.

माथी लावण्या भारतमातेच्या,

यशस्वी कुकुंमतिलक त्वेषाने.

यशपताका क्रांतिकारी,

बलिदानाने पावन झाली.

स्वातंत्र्याच्या वेदीवरती,

आहुती प्राणांची दिली.

धन्य भारतमाता वदली,

ऋणानुबंध हे कायम राहतील

हजार निपजतील शूरवीर 

अभिमानाने जगी वदतील.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( जिवलगा )

चारोळी

जिवलगा

जिवलगा तू असा बिलगला 

जसा वारा बिलगे वृक्षाला

हलवून टाकतो पान न् पान 

तसा थरार माझ्या कायेला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( सहन )

सहन

नाही सहन होत आता 

कोरोनाची ही घुसखोरी 

स्वकीयांच्या ताटातूटीने 

जणू वाटतो हा अघोरी

श्रीमती माणिक नागावे

चारोळी (पूर )

पूर

पूर भावनांचा दाटला उरी

ओसंडण्या अधीर शब्दांतून

शब्दफुलांच्या लाटेमधुनी

वाहू लागल्या मनामनातून.

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( पूर )

चारोळी

पूर पाण्याचा धरणातला

जलधारा उत्सुक वाहण्याला

नदी दुथडी भरुन वाहते

सुजलाम सुफलाम करण्याला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

द्रोणकाव्य ( श्रावणधारा )

स्पर्धेसाठी

द्रोणकाव्य

विषय- श्रावणधारा

श्रावणधारा आल्या 

बरसल्या अशा 

भिजून गेल्या

पोरीबाळी

हासल्या

गोड

त्या

झेपावल्या जोरात

धरणीवरती

खूप वेगात

सरसर

तालात

सरी

त्या

चराचर भिजले

पालवी फुटली

आनंदी झाले

सर्वजण

नाचले

धरी

या

मांदियाळी सणांची 

उत्साह भरला

जोड मनांची

आज झाली

खाण्याची

मौज

हो

उन्हाची पावसाची

लपाछपी चाले

मोरपीसाची

रोज दिसे

रंगाची

छटा

ही

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता ( मोबाईल )

कविता

मोबाईल

आला जमाना मोबाईलचा,

नांदी ऑनलाइन शिक्षणाची.

अशी पसरली एक महामारी,

झाली दारे बंद विद्यालयाची.

आप्तस्वकीय दूरदेशी गेले,

आसुसला जीव भेटण्याला.

हाती मोबाईल काय आला,

समोर उभा आप्त बोलण्याला.

कार्यालयीन कामकाजासाठी,

आला धावून सखा मोबाईल.

मांडले विचार वेबिनार झाली,

शंका साऱ्या निघून जातील.

नको तार ना टपाल पाठवायला,

मोबाईल आहे उभा दिमतीला.

निरोप कळतो तत्परतेने,

असो मित्र लांब दूरदेशीला.

जेवढा उपयोगी तेवढा घातक,

ठरवायला हवी पद्धत वापरायची.

म्हटलं तर आबादी नाहीतर बरबादी.

योग्य रीत आपणच ठरवायची.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हिंदी कविता ( ये बंधन तो राखी का बंधन है )

काव्य प्रतियोगिता के लिए

विषय- ये बंधन तो राखी का बंधन है

आया त्यौहार राखी का सुहावना,

भाई बहन के प्यार का तराना।

ये बंधन तो राखी का बंधन है,

सब मिलकर मौज मनाना ।

रेशम डोर कहो या धागा,

प्यार ही प्यार बसा है इसमें।

एकदुजे के दिलका आईना है,

साफदिल छवी दिखती जिसमें।

कलाईपर बांधा रेशम का धागा,

तिलक कुंकुमका लगाया माथेपर।

आरती की शुभकामना के साथ,

जच रही राखी भाई के हातपर।

वादा रक्षा का करता भाई,

उपहार प्यारसे देता भाई।

चमक उठी आँखे बहनाकी,

चेहरेपे उसके खुशी आई।

आशिष लेता तो कभी देता,

भाई छत्रछाया सदा देता।

इसी प्यार के बलपर रहती,

जीवन उसका आनंदसे बितता।

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी (अभ्यास )

चित्रचारोळी

अभ्यास

ऑनलाइन अभ्यासात गुंतला

आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या जगात

वहीपेन हाती घेऊन करे लिखाण

बालक आजचा लॅपटॉप युगात

ऑनलाइन अध्ययनात रमला

बालक व्यस्त लिखाणात

शेजारी लॅपटॉप जणू शिक्षक 

खरी अडचण येते संभाषणात

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( रक्षाबंधन )

स्पर्धेसाठी

चारोळी

विषय- रक्षाबंधन

औक्षण करते बहीण भावाचे 

राखी,कुंकुम,निरांजन सजले

औक्षवंत,यशवंत, मनिषा घेऊन

रक्षण्या लाज बंधू सज्ज झाले

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

9881862530

चारोळी ( आनंद )

उपक्रम

चारोळी

आनंद

असाच मिळत नाही आनंद 

सहनशीलता, त्याग जोडीला 

संघर्षाची कास धरुन जिंकावे 

दुजा नसे काही याच्या जोडीला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रहायकू ( कौतुक )

चित्रहायकू

कौतुक

चाले संवाद

कौतुकाने खोडात 

प्रेम हास्यात

कापले वृक्ष 

मदतीला तयार

देती साभार 

दिसती सान

घरट्यातली अंडी 

वाजेल थंडी? 

जपू आपण 

शेवट जरी आला

दान पक्ष्याला 

वठलो जरी

पालवी फुटणार 

पुन्हा येणार

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (कप्पा )

चारोळी

कप्पा

कप्पा मनाचा साठवतो गुपित

कप्प्यात कपाटाच्या रहस्य 

तर  हृदय साठवते प्रितफुले

नदनी येते अलवार एक सुहास्य

श्रीमती माणिक नागावे

चारोळी (निसर्ग गुरु )

उपक्रम

चारोळी

निसर्ग गुरु

निसर्ग गुरु आहे नश्वर जगी

निस्वार्थीपणे ज्ञान दतो जना 

जाणून ही सेवा बदला वागणे 

संवर्धनाची आस लागू द्या मना

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( देणगी )

हायकू

देणगी

निसर्ग दाता

देणगी सदा देतो

उपभोगतो 

पाऊस येतो 

चराचर फुलते 

मोदे डुलते

भास्कर देई

जगण्यासाठी उर्जा

वाढतो दर्जा

सागर राजा

बाष्पीभवन होते 

चक्र चालते 

वृक्ष सखाच 

प्राणवायू पुरवी 

दु:ख नुरवी

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( कोकणी मेवा )

हायकू

कोकणी मेवा

कोकणी मेवा

आरोग्यास चांगला 

वृक्षा टांगला

उंचच उंच 

कल्पवृक्ष दारात 

सुख घरात 

फळांचा राजा 

हापूस देवगड 

खातो रग्गड

कोकम चाखा

सोलकडी चविष्ट

झाले नादीष्ट

काळ्या मैनेची

जाळी करवंदाची 

गोड चवीची

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( जीवनाची कमान )

उपक्रम

चारोळी

जीवनाचे इंद्रधनुष्य सजवताना 

करावी लागते शरीराची कमान 

बाटल्या उध्वस्त करतात संसार

पण मला सावरतात गपगुमान 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (श्रावण मास )

हायकू

श्रावण सरी 

श्रावण सरी

हलके बरसल्या 

धारा वाहिल्या 

उन पाऊस 

लपंडाव चालला 

खेळ रंगला 

श्रावण धारा

नदी नाले भरले 

भरते आले

सणांचा राजा

उत्साहात साजरा 

आनंद खरा

नव पालवी 

जीवन सुरवात

संघर्ष मात 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

बालकविता ( पाऊस )

स्पर्धेसाठी

चित्रकविता 

पाऊस

दादा दादा बघ हा पाऊस,

 रिमझिम रिमझिम बरसतो.

छत्री घेउन तू उभा पाठीमागे,

म्हणूनच मी बिनधास्त असतो.

रंगीबेरंगी कपडे घालून ,

आपण दोघे पावसात खेळू.

नको भिजायला पावसात ,

म्हणून एकमेकांना सांभाळू.

हिरवी हिरवी झाडे बघ ती,

कशी आपल्याला बोलवती.

सावलीला त्यांच्या सारीच,

नेहमीच विश्रांती घेती.

उंचावरुन झरे पाण्याचे वाहती,

जवळ आल्यावर बघ मोठे होती.

झरझर वाहतो प्रवाह पुढे,

आवाज आपल्या कानी येती.

टपटप टपटप पाणी पडते,

छत्रीवरुन खाली ओघळते.

कीती छान झाडेवेली,झरे,

मनाला आपल्या मोहवती.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( गाभारा )

उपक्रम

चारोळी

गाभारा

जीवनाच्या संध्याकाळी देवा 

बसले तुझ्या गाभाऱ्यासमोर 

मुर्ती तुझी साजरी पाहते एकटक 

विसरून दु:ख होउन भावविभोर 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हिंदी कविता (आया सावन झुमके )

प्रतियोगिता के लिए

बाल कविता

आया सावन झुमके

देखो भैय्या सावन आया,

देखो कैसा सुंदर नजारा ।

लेकर छाता तू खडा है ,

तुही है मेरा बड सहारा ।

निले निले छातेपर गीरती ,

बारीश की छमछम बुँदे ।

मुझपर ना बरसे पाणी ,

प्रयास तेरा भाया मेरे बंदे ।

हरीयाली है चहुओर हमारे,

पत्थरपर मैं बैठा,तू है खडा।

झरझर झरता है झरना देखो,

उपर से कुदता ,दिखता है बडा।

रगबिरंगे पहनकर कपडे,

सावन का मजा ले रहे हैं।

धरतीपर का हर एक प्राणी,

गीत सुख का गा रहे हैं।

टपटप करती बुँदे हमपर,

थरथर काँपेगी काया ।

कुछ ना सोचकर अब हम,

लेंगे मजा प्रकृती की छाया।

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

9881862530

चित्रचारोळी ( गाभारा )

उपक्रम

चारोळी

गाभारा

जीवनाच्या संध्याकाळी देवा 

बसले तुझ्या गाभाऱ्यासमोर 

मुर्ती तुझी साजरी पाहते एकटक 

विसरून दु:ख होउन भावविभोर 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( नाळ मातीशी )

हायकू

नाळ मातीशी

नाळ मातीशी 

जुळलेली असावी 

अभंग हवी 

बीज रुजले 

मातीत खोल खोल 

समजू मोल 

खाली धरती 

भास्कर आकाशात 

वाढ जोशात 

अंकुर डोले 

हिरवाई सुखावे 

तराणे गावे 

नाही तुटले

मातीशी ते नाते 

सदा राहते 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी (लेखणी )

उपक्रम

चित्रचारोळी

लेखणी

मनातील भावनांना आकार 

देते शब्दातून ही लेखणी 

वहीतून उमटती भावभावना 

शब्दसूरातून प्रकटे मनिषा  देखणी

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( पाऊस )

हायकू

पाऊस

पाऊस आला 

वीज चमकणारी

दिसे पांढरी 

काळे आकाश

ढगांनी भरलेले 

खाली वाकले 

पाऊसधारा 

बरसल्या वेगात 

पाणी रस्त्यात 

कडकडाट

विद्युल्लतेचा कानी 

थरार मनी 

बरसणारे

भितीदायक मेघ 

छेदते भेग 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता, अष्टाक्षरी (आला श्रावण महिना )

राज्यस्तरीय अष्टाक्षरी काव्यस्पर्धेसाठी

विषय- आला श्रावण महिना 

आला श्रावण महिना 

मोद मनास जाहला 

चला मजेत राहूया

छान निसर्ग पाहिला 

सरी श्रावणाच्या आल्या 

अंग मोहरुन गेले 

शीत तुषाराने तन 

पुलकित पहा झाले

झोका झाडास बांधला 

वर आकाशी झेपावे 

सारे बांधव भगिणी 

लक्ष्य असे उंच जावे 

सण समारंभ खूप 

लगबग सुरु होते 

माहेरवाशीण खुष 

मायबाप भेट घेते 

हर्ष मनास देतात

श्रावणाच्या जलधारा

झोंबतोय शरीराला 

गार धुंद रानवारा 

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड. जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( सुर्यास्त )

चित्रहायकू

निसर्ग दृश्य

निसर्ग दृश्य

सुर्यास्ताचे सुंदर

खग अंबर

पित धवल 

भास्कर आकाशात

छाया पाण्यात

नदीत नाव

विहरते सहज 

वेळ गोरज 

उंचच उंच

कल्पवृक्ष दिसती 

काठावरती 

आभा सोनेरी

नभात प्रकटली 

छान दिसली 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (सावली )

हायकू

सावली

पसरे छान

निसर्गात सावली 

मस्त वाटली 

झाली सर्वत्र

उन्हाचीच काहिली 

छाया दिसली 

घेती विश्रांती

प्राणी पक्षी निवांत

वाटले शांत 

गरज वाटे 

दुपारच्या प्रहरी 

आनंद उरी

दारात आहे

वृक्षवल्ली सुंदर

घर मंदिर

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता(आठवण पावसाची)

स्पर्धेसाठी

कविता

विषय-- एकाच छत्रीत दोघे 

शिर्षक- आठवण पावसाची 

बरसला आज बेभान पाऊस, 

जाग्या झाल्या गत स्मृती.

एकाच छत्रीत दोघे आपण, 

आठवण पावसाची ती विस्मृती.

ती पावसाची रीपरीप होती चालू 

आपण दोघे होती एकच छत्री.

नव्हता कुठे आडोसाही तिथे,

मग आली कामी आपली मैत्री.

उघडली छत्री होती एकच,

नव्हती पुरेशी ती दोघांसाठी.

आपसूकच आले जवळ येणे,

आटापिटा न भिजण्यासाठी.

नकळत स्पर्शाने मोहरलो,

नयनी तुझ्या लाली दिसली.

बाहेर पाऊस बरसत होता,

अंगात जणू आग लागली.

थरथरणारे तुझे करकमल,

बाहुवर माझ्या होते स्थिरावले.

हलकेच कर माझे नकळत,

तुझ्या कायेवर होते विसावले.

छत्री होती तरीही भिजलो,

बाहेर पाणी आतून प्रितभाव.

कपडे ओले चिकटले अंगा,

मनी प्रकटली पाहण्याची हाव.

आभार मानावे वाटले पण,

छत्रीचे मानू की पावसाचे? 

निवला पाऊस रिता होउन,

मनात दाटले काहूर भावनांचे.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

शायरी (तनहाई )

शायरी

तनहाई 

तनहाई में अक्सर मायुस होकर 

दो दिल बेतहाशा धडकते हैं

मिलने की ख्वाहीश तो है 

लेकीन मिलने को तडपते है।

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड ,जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( पहाट )

उपक्रम

चारोळी

विषय-पहाट

प्राचीवरती भास्कर येता 

पहाटपावलं अवतरली 

धरणीवरती सोनपिवळ्या

कीरणांची लाली आली 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( उत्साह )

उपक्रम

चारोळी

विषय-उत्साह

यशस्वीतेच्या शिखरावर 

जाण्यास उत्साह कामा येतो 

आवडणाऱ्या कामामध्ये 

वेळ सहजी निघून जातो

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (अंदाज )

चारोळी

अंदाज

अंदाज बांधण्या अनुभव हवा 

शक्याशक्यतेची अटकळ नवी 

खऱ्याखोट्यांची साठवणूक 

व्यर्थ कधीही न जावी 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( परतफेड )

स्पर्धेसाठी

चित्रचारोळी

शिर्षक-परतफेड

जरी घातले घाव मजवर खोल

निस्वार्थीपणे परतफेड मी करतो 

झोप निवांत तू कुऱ्हाडीसह 

शेवटपर्यंत मी छायाच देतो 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

षडाक्षरी ( संस्कार )

स्पर्धेसाठी

षडाक्षरी

विषय- संस्कार

शिर्षक- स्वावलंबी माता

मातेचा संस्कार

अनमोल फार 

माझे हे जीवन 

आहे तिचा सार 

स्वावलंबी माता 

नाही झुकणार

कर्तव्य आपले 

चोख करणार 

कष्टाची आवड 

कायम कामात 

सुखच शोधले 

नेहमी श्रमात 

जेष्ठांचा आदर 

मनी बिंबवला 

द्वेष मनातला

जागी थांबवला

आई माझी देवी 

चरणी वंदन 

झिजविले तन

जसे ते चंदन

सभोवती तिच्या

तेजाचे वलय

तिच्यामुळे घर

संस्कार आलय 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता (सुगरणीचा खोपा )

स्पर्धेसाठी

कविता

विषय- सुगरणीचा खोपा

झाडाला टांगला ग बाई 

सुगरणीचा खोपा हा सुंदर 

विणकर कुशल कारागीर 

जणू वाटते पवित्र मंदिर 

काडी काडी जमवून श्रमाने 

आटापिटा बांधण्या आसरा 

नाही दमणूक नाही कंटाळा 

बांधला काळजीने निवारा

कलाकारीचा नमुना असे 

अवर्णनीय वास्तुकला

वादळवाऱ्यातही न तुटता

बिनधास्त वृक्षावर  लटकला

घरटे होता तयार मादी येते 

बारकाईने निरीक्षण करे 

हात फीरवून शेवटचा छान

सुंदर, सुबक,करुन सावरे 

झाली पिल्लांची तयारी 

सुखावले उबदार सदन 

चिवचिवाट ऐकून त्यांचा 

वाटे जणू स्नेहाचे आंदन 

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( आषाढ मास )

हायकू

आषाढ मास

हिंदू पंचाग 

कर्क राशीत प्रवेश 

मिळे सुयश 

आषाढ मास

चतुर्थ मास म्हणती 

जन जाणती 

दक्षिण देश

सुरु पावसाला 

योग्य शेतीला 

पूजा करती

गौरी मातेची भावे

कवन गावे 

शांत धरणी 

 मशागत करती 

बीया रुजती 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (अबोला )

उपक्रम

चारोळी

अबोला

न धरता अबोला व्यक्त व्हावे 

मनीच्या भावनांना वाट द्यावी 

मोकळ्या मनातील जागेला 

हळुवार फुलवून घ्यावे

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (मायेचा स्वर्ग )

चारोळी

विषय- मायेचा स्वर्ग

शिर्षक- आई

मायेचा स्वर्ग आईच्या अंतरंगी

सुखवी ओलावा ममतेचा मनी

संघर्षमय वादळातही जगी 

सुखावतो मातृत्वाचा धनी 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता ( पैजण )

कविता

पैंजण 

पायी रुणझुणले 

पैंजण सभामंडपी 

ठोके चुकले हृदयाचे 

सावरले यद्यपी 

छुमछुम वाजताना 

छोटी परी आठवे 

निरागसता सहजी

लोचनात साठवे 

पदरव ओळखीचा 

कानात साठवला 

पैंजनाचा गोड रव 

आपसूकच आठवला 

प्रिय सखी माझी पत्नी

चालते ठेक्यात साखळीच्या 

नसते जरी जवळी कधीतरी 

त्या वाटतात ओळखीच्या

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा.कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( नवल )

चित्रचारोळी

नवल

जरी झाले तुकडे माझे 

ओंडक्यातूनही मी बहरतो 

नवल वाटे नवनिर्मितीची 

पालवी, फळासह साकारतो 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (पाऊस )

हायकू

पाऊस

पाऊस आला

हिरवीगार धरा

वाहतो झरा

वारा वाहिला

गारवा आसमंती 

करा भ्रमंती

आकाशी नभ 

पाण्याने भरलेले 

खाली झुकले 

संततधार 

धरणीने झेलली 

मुक्त हसली 

पाणी वाहीले 

सर्वत्रच मुरले 

गान स्फुरले

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

आठोळी ( गर्व भारताचा )

उपक्रम

आठोळी

विषय - गर्व भारताचा

शिर्षक- देश माझा

देश माझा ,मी देशाचा 

गर्व मला माझ्या भारताचा 

हक्क मागताना लक्षात ठेवीन 

नेहमीच माझ्या कर्तव्याचा

रक्षणकर्त्या शूर सैन्याला 

वंदन मनापासून करते 

त्यागापुढे त्यांच्या अलौकिक 

नकळत नतमस्तक होते 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (अंगण )

हायकू

अंगण

स्वच्छ अंगण 

सदन आरोग्याचे 

सौख्य प्रेमाचे 

असते दारी

तुळस वृंदावन 

शोभे प्रांगण 

बागबगीचा 

औषधी वनस्पती 

आरोग्य देती 

बसती सारे 

संध्याकाळी निवांत

थांबे आकांत 

गोड बोलणे 

शेजाऱ्यांशी थांबून 

स्नेह जपून 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (विरह )

चारोळी

विरह

विरह कुणाचा कुणाला ?

प्रश्न नेहमीच अनुत्तरित आहे

शंकाकुशंकाचे वादळ मात्र 

सर्वत्र निखळपणे वाहे 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

हिंदी कविता (गुरुमहिमा )

प्रतियोगिता का लिए

कविता

विषय-गुरुमहिमा 

गुरुसेही मिलता ज्ञान,

गुरु ही भंडार ज्ञान का 

रखना है खयाल सदा हमें 

इनके मान और सम्मान का

आदर्शवादी व्यक्तीरेखा गुरु

पदपर जिनके हम है चलते 

राह सत्य की दिखलाते वह

पालन हम है मनसे करते 

वास्तवता का पाठ पढाते जीवन का मार्ग दिखाते 

भविष्य उज्ज्वल बनानेका 

सही तरीका है सिखाते 

गुरुसेही भगवान मिलते 

गुरु हर कोई,जो सिखानेवाला 

अच्छे-बुरे की पहचान देनेवाला

शिष्य का सही चाहनेवाला 

वंदन करते गुरुजनोंको 

गुरु महिमा अगाध इनकी 

पसंद हमें ऋण में रहना 

करना है पार नौका जीवनकी

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( तुकाराम )

उपक्रम

चारोळी

तुकाराम

समाजजागृती अभंगातून केली

तुकारामांनी आपल्या गाथेतून 

परखड शब्दप्रपंचाने जागवला 

निती-अनितीच्या कथेतून

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( ऋणानुबंध )

स्पर्धेसाठी

चारोळी

ऋणानुबंध

ऋणानुबंध जपताना रोज 

विश्वासाचं पारडं जड ठेवलं 

म्हणून तर आजपर्यंत नातं 

असच अलवार जपून राहीलं 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी (कोष्टी कीडा )

चित्रहायकू

कोष्टी किडा

जाळे विणतो 

नेटाने भरभर 

जातोय वर

रंग हिरवा

पाठीमागे दिसतो 

प्रकाश देतो 

आठ पायाने 

जाळे तयार होते 

छान दिसते

नाजूक पण 

खूपच दणकट 

आहे चिकट 

देतो सहज

षटकोनी आकार

घर साकार

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (पिवळं सोनं )

उपक्रम

हायकू

पिवळं सोनं

पिवळं सोनं

हळदीला म्हणती

अंगा लावती 

रंग पिवळा 

महत्त्व विवाहात 

हात हातात 

हळद कुंकु 

सौभाग्यवती लेणं

मंगल जीणं

सुर्यप्रकाश

सकाळ संध्याकाळ 

स्वर्ण आभाळ

काळी जमीन

शेतकऱ्यांना सोनं

उदंड देणं

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हास्यकविता ( कीस्से )

स्पर्धेसाठी

हास्यकविता

शिर्षक - कीस्से

काय सांगू एकेक किस्से

हसावं की रडावं नाही कळत

कोण अडाणी कोण सुशिक्षित

कुणीच नाही नियम पाळत

सॅनिटायझरचे चार थेंब

सुरक्षा म्हणून हातावर फवारले

तिर्थ समजून देवाचे त्याने 

थोडे प्राशन थोडे शिरी लावले

खिर दिली नवऱ्याला प्रेमाने

बायकोने पातळ करुन प्यायला

पिल्यानंतर फक्त गोडच पाणी?

अहो,विसरला मास्क काढायला 

सुट्टी काय मिळाली सक्तीची

कामाचे स्वरुपच पालटले 

परंपरागत वाटप कामाचे 

एकमेकांवर सहजच उलटले 

स्वयंपाक घरात पुरुष मंडळी

आजमाऊ लागली पाककृती

लडिवाळ हसत भगिनींनी 

आनंदाने दिली स्विकृती 

कपाटातील कपडे बोलू लागले

सर्व ठीकठाक ना मालकाचं?

खूप दिवस जागचे हललो नाही

अस कीती झाकून रहायचं?

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

9881862530

चारोळी ( वासरु )

चित्रचारोळी

वासरु

कपाळी रंग पांढरा वासराचा 

पोत्यावर उभा दावणीला बांधला

नाक काळे,खडे कान दिसती

गुज मनीचे सांगे कुणाला ?

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(ओळख)

चित्रचारोळी

ओळख

पडताना हातावर तूला सावरले

नजरानजर अशी आज झाली 

ओळख नसतानाही मनामध्ये 

गोंधळलेल्या प्रितीला जाग आली

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( नागपंचमी )

स्पर्धेसाठी

चारोळी

विषय-- नागपंचमी

खरा मित्र पोशिंद्याचा करी रक्षण

सण नागपंचमीचा करु औक्षण 

पूजा नागोबाची लाह्या, दुधाने 

संवर्धन यांचे हेच उत्तम लक्षण

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( वचन )

चारोळी

वचन

शब्द पाळणे होते वचनबद्धता 

वचनानेच सुरवात आयुष्याची 

निभावण्यासाठी जीवन खर्ची 

तरच नांदी सुखमय भविष्याची

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( विठ्ठल )

उपक्रम

चित्रचारोळी

विठ्ठला

कर कटेवरी उभा हा विठ्ठल

कानी कुंडल गळा हार छान

भाळी चंदनटिळा मागे प्रभावळ 

पडछाया मागे पंढरीचा मान 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( उंबरठा ओलांडून )

उपक्रम

चारोळी

विषय-उंबरठा ओलांडून

      1

उंबरठा ओलांडून आली लक्ष्मी

सोडून आपले सगेसोयरे दूर 

मिळावा मानसन्मान स्नेहाने

मगच पालटेल तिचा नूर

        2

ओलांडून उंबरठा निघाली नार

करण्या पादाक्रांत यशवाटेला 

नाही अबला,ती सबला जगी 

नका अडवू तिच्या अग्नीवाटेला 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( करार )

चारोळी

करार

नात्यात हवाच कशाला करार? 

कोणत्या व्याखेत बसवावे याला

करार म्हणजे अविश्वासार्हता 

अर्थ उरत नाही मग जगण्याला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( बाल आनंद )

चित्रचारोळी

बाल आनंद

ना उपमा बाल आनंदाला 

स्नेहबंध टपके जलातून

निरागसता बंधूप्रेमाची बरसे

सचैल न्हाणे दिसे पाण्यातून 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (आकाशाच्या अंगणी )

हायकू

आकाशाच्या अंगणी

नील गगन

आकाशाच्या अंगणी

नभ प्रांगणी

लुकलुकत्या

तारका प्रकाशती

आनंद देती

चांदण्या रात्री

सफर चांदोबाची 

चैन जीवाची

रजनीनाथ 

धरतीला सुखावे 

हसत जावे

ग्रह नक्षत्र

ज्योतिषात मांडती

दैव सांडती

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

अष्टाक्षरी चारोळी (मृगधारा )

स्पर्धेसाठी

अष्टाक्षरी चारोळी

विषय- मृगधारा

आस मृगधारांचीच

धरतीला आज लागे 

तळपत्या भास्कराची 

आच,तृष्णा नच भागे

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा, कोल्हापूर

काव्यांजली ( आई )

स्पर्धेसाठी

द्रोणकाव्य रचना

विषय-- आई

देवस्वरुप आई

 नमस्कार करु

  गंधीत जाई

   फुलांतली

    प्रेमाई

     माय

       ती

वात्सल्याची सरीता

 ममता सागर

  क्षीर दुहिता

   प्रेममयी

   सविता

     माय

       ही

अवर्णनीय रुप 

 सौंदर्याची खाण

   देते हुरुप

    जगण्याचे

       स्वरुप

         त्राता 

           हो

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (दान )

चारोळी

दान

दान देऊन सत्पात्री साधावे

समाधान अंतरंगात आपल्या

नाजूक, संवेदनशील आठवणी

आपोआप जातील जपल्या

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (प्रयत्न )

चारोळी

प्रयत्न

प्रयत्न हवा संघर्षाच्या जगात

त्याशिवाय गोडी नाही जगण्यात

हवी जोडीला विनयशीलता

संवेदनशीलता वागण्यात

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (मन )

उपक्रम

अष्टाक्षरी चारोळी

विषय-मन

असे कसे माझे मन

साहित्यात गुंग होते

काव्य लिहताना रोज

सद्यस्थिती विसरते

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( फुलांचा सडा )

हायकू

फुलांचा सडा

फुलांचा सडा

अंगणात पडला

टपटपला 

विविध रंगी

रंगीबेरंगी फुले

आनंदी मुले

 सुगंधालय 

वातावरणातला 

मस्त दिसला

भासे रजई

भूवरी पसरली 

फुले फुलली

सुंदर दृश्य

नयनी सुखावले

मना भावले

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( जीवन )

उपक्रम

चारोळी

जीवन

जीवन सुंदर आहे सांगा जगाला

नको उदासी हवी सकारात्मकता

दम हवा मणगटात अन् मनात 

निघून जाईल नकारात्मकता

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्र हायकू (किमया न्यारी )

चित्रहायकू

किमया न्यारी

किमया न्यारी

निसर्गाच्या जगात

नल युगात

फळांचा राजा

लगडला वृक्षाला

मोह मनाला

बीज अंकुरे 

आंब्यातून डोकावे

वरती जावे

कोवळे पर्ण

लालसर रंगाचे

छान वर्णाचे 

कैरी का आंबा

प्रश्न मनी पडला

धरी टेकला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी( अंकुर )

उपक्रम

चारोळी

अंकुर

बीज रुजले मातीत खोल 

अंकुर टरारुन वर आला 

पाहता इवलेसे रोप छान

जीवा आनंद फार झाला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू(बांबूचे बेट )

हायकू

बांबूचे बेट

बांबूचे बेट

उंचच वाढलेले

वर गेलेले

वारा वाहतो

बेटातून बांबूच्या

तारा मनाच्या

नसे हा वृक्ष

वनस्पती हरित

असे गवत

वाढ वेगात

पाठबळ आर्थिक

नसे खर्चिक

खाद्य प्राण्यांचे

इमारत बांधण्या

सोपे वाढण्या

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( कल्पना )

चारोळी

कल्पना

कल्पनेच्या कुंचल्याने 

रंगवली अकल्पित कल्पना

सहजच ओढले फटकारे रंगाचे

उतरली कागदावर नवीन रचना

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हिंदी कविता ( बारीश )

प्रतियोगिता के लिए

बारीश

बारीश का मौसम सुहावना,

लगता है कभी-कभी डरावना।

जोरशे बादल ऐसे बरसे,

देखते ही रह गया सारा जमाना।

पशुपक्षी सब भिगकर सिकुडे,

थंड से काँपने लगे थरथर।

है जरुरत खाने की उन्हें भी,

देना चाहिए उन्हें पेटभर।

बहने लगे सारे जलस्त्रोत,

उफान धरती पर नदीका।

बरसात की बुँदोंको लपेटकर,

दौडणे लगा कीनारा सागरका।

धरती ने ली अंगडाई देखो,

रुप निखरा फलफुल पत्तोंसे।

बोले कोयल कुहुकुहु बानी,

सुमधुर लगे पुराने कीश्तोंसे।

बरखा बरसीँ झमझमसे,

आये नये आयाम जीवनको।

हँसीखुशी से स्विकार करो तुम

तणावरहित जीवन जीनेको।

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता ( तुझी साथ असेल तर )

उपक्रम

तुझी साथ असेल तर

तुझी साथ असेल तर ,

हटणार नाही मी मागे.

येणाऱ्या सर्व संकटांना,

करेन मी आधीच जागे.

तुझी साथ असेल तर,

सतत मी पुढेच जाणार.

आदर्श घ्यावा कुणीतरी,

अशीच प्रेरणा मी बनणार.

कौटुंबिक जबाबदाऱ्यातून,

समाजकार्य करतच राहीन.

जमेल तेवढी जमेल तिथे,

सहकार्य करतच पुढे जाईन.

हक्काबरोबर कर्तव्याची 

जाणीव मनात ठेवणार.

आदरणीय व्यक्तींना सतत,

नजरेसमोरच आणणार.

उंच पर्वत कार्याचा नेहमी,

आनंदाने वाढवतच नेणार.

जगापुढे एक वेगळाच 

आदर्श सर्वांसमोर दाखवणार.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

दशपदी(पाऊस)

उपक्रम

दशपदी

पाऊस

आला पाऊस मुसळधार 

भिजले चिंब सारे घरदार

आला शहारा अंगावरी 

घालमेल होते तिच्या उरी

गारवा लपेटला शरीरावर 

हवा वाटे जवळी अंगार 

रानोमाळ सहजच भिजले

कोंब जमीनीत रुजले 

वृक्ष उद्याचा जमिनीत खोल

देई छाया कीती अनमोल 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (हात मातीचा )

हायकू

हात मातीचा

गुंते एकमेकांत

आपापसात

हात पोपटी

पानांनी बहरला

छान दिसला 

खोल रुतते

मूळ भूगर्भातच

प्रयत्नातच

दहाही बोटे

एकमेका रुतली

घट्ट गुंफली

देती संदेश

राखण निसर्गाची

पुढे नेण्याची

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( ग्रहण काळ )

हायकू

ग्रहण काळ

ग्रहण काळ

घटना भौगोलिक 

आहे मौलिक

सूर्यग्रहण

कंकणाकृती झाले

सर्वा दिसले 

सुंदर दृश्य

नयन सुखावले 

नभी पाहिले

प्रकाशमय 

चमक डायमंड 

दिसे अखंड

अंधविश्वास

मानवजात पाळे 

सत्य न कळे 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(करावा योग )

चारोळी

विषय- करावा योग

योगदिन साजरा योगासनाने 

करावा योग नित्यनियमाने 

लक्ष ठेवून श्वासावरती रोखावा 

राहू तंदुरुस्त प्राणायामाने 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( अंधाराचे कवच )

हायकू

अंधाराचे कवच

काळोख्या रात्री

कवच अंधाराचे 

काल करांचे 

तम दाटला

भयचकीत चित्र

नाहीच मित्र

तेजस्वी तारे

चांदण्या आकाशात

अंधारी मात

गोल चंद्रमा

चमकतो नभात

जातो ढगात

सकाळ होता

रजनीकांत जातो

भास्कर येतो

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( लेक )

चित्रचारोळी

लेक

काठापदराची नेसून साडी करी

मायलेक श्रीगणेशा शिक्षणाचा

घरीच राहून शिकायचे आता 

क्षण असे मातेच्या कौतुकाचा

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी( तंत्रज्ञान )

चित्रचारोळी

तंत्रज्ञान

आडोशाला पिंजाऱ्याच्या ढीगाच्या

तंत्रस्नेही युवती लीन कामात 

लाल वसने शोभे सुंदर अंगावर 

पदराआड चेहरा लॅपटॉप हातात

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

अभंग ( माझे बाबा )

यशवंत काव्य लेखन स्पर्धा,२०२० स्पर्धेसाठी

काव्यप्रकार- अभंग (छोटा अभंग)

विषय- यशवंत

शिर्षक- माझे बाबा

नांव तयांचे भूपाल

शोभे जणू गुणपाल ।।१।।

आदर्शाचा देती पाठ 

संस्काराचा परीपाठ ।।२ ।।

झाले जगी यशवंत

पुण्यवान शिलवंत ।।३।।

मोत्यासम हस्ताक्षर

केले सर्वांना साक्षर ।।४।।

संघर्षमय जीवनी

यशच नेहमी मनी ।।५।।

यशवंत शिल्पकार

दिला सर्वांना आकार ।।६।।

प्रज्ञावंत केली मुले

जणू ज्ञानवंत फुले ।।७।।

दान शिक्षणाचे दिले

ज्ञानासक्त घडविले ।।८।।

समाधानी आयुष्यात

आदर्शच भविष्यात ।।९।।

आम्हा सर्वस्व असती 

सदा देवच दिसती ।।१०।।

आशिष राहो शिरी

माणिक आनंदे उरी ।।११।।

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू ( जल प्रवाह )

हायकू

जल प्रवाह

जल प्रवाह

निरंतर वाहतो 

गीतच गातो

सागर तीरी 

जलप्रवाह येतो 

शंख आणतो 

जल प्रपात

उंचावरुन पडे

सर्वत्र खडे 

रानात वाहे 

झुळझुळ पाणी

आनंद मनी

नलिकातून

दारादारात आले

घडे भरले

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(प्रेम खरचं असतं )

चारोळी

प्रेम खरंच असतं

अवेळी कवटाळून मरणाला 

क्षणभंगुर जीवन दाखवताना

प्रेम खरंच असतं का यांचे ? 

स्वकीयांच्या भावना दुखावताना

रचना

श्रीमतघ माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी ( ओल्या आठवणी )

चारोळी

ओल्या आठवणी

करपून गेले जीवन जरी 

राहिल्यात मागे ओल्या आठवणी

ओलाव्यातूनच आशा फुलते 

करुन सद्वर्तनाच्या साठवणी 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी( अंतरीचा ध्यास )

चारोळी

अंतरीचा ध्यास

अंतरीचा ध्यास लागला असा 

मायबापाच्या दर्शनाचा मला 

कृपाछत्र सदा शिरावर राहो 

नात्यांचा गोतावळा जमला

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता (आई माझी )

महास्पर्धेसाठी 2020

चतुर्थ फेरी

काव्यप्रकार- बालकविता

विषय-आई माझी

आई आई बघ ना इकडे,

चेहरा गोड गोड सुंदर तुझा.

आवडतो मला खूप खूप बाई,

आवडतो तुलाही चेहरा माझा.

रोज लवकर उठतेस सकाळी,

मलापण झोपेतून जागं करतेस

लोटझाड करुन रांगोळी घालतेस

दिवसभर कामातच असतेस.

आवडता मी तुझा बंड्या,

कधी पिल्लू तर कधी लेकरु.

पाठीवर देतेस शाबासकी, 

आनंदाने नाच मी कीती करु? 

माझा आवडता शिरा बनवते,

वेगळा खाऊ मला करुन देते.

माझी आवड जपतेस तू,

मला भरवून मग तू जेवते.

चिऊकाऊच्या गोष्टी सांगून,

झोपवतेस मला तू प्रेमाने.

माझी आई मला आवडते,

सांगतो मी सर्वांना कौतुकाने.

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी * (बांध)

चारोऐ

बांध

बांध घालून मनोविकारांना

सत्यमार्ग आत्मसात करुया

फोडण्या बांध उत्सुक सारे 

काळजी आपली आपणच घेऊया

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

हायकू (उन-पाऊस )

हायकू

उन-पाऊस

उन-पाऊस

खेळ सुंदर चाले

ढग चालले

इंद्रधनुष्य

सप्तरंगी आकाशी

नभी प्रकाशी 

छान कमान

मोहवती मनाला

सुख जनाला

निसर्ग खेळ

पाहती नभांगणी

उभे अंगणी

श्रावण धारा

उन्हात बरसती 

रिमझिमती

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा, कोल्हापूर

चित्रचारोळी (सजला )

चित्रचारोळी

सजला

केसरी लेहंगा, पोपटी ओढणी

पावसात भिजते कोमल ललना

बरसल्या धारा झाली सजला 

चिंब कुंतल हास्य शोभे वदना

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी (नातं तुझं माझं)

चारोळी

नातं तुझं माझं

नातं तुझं माझं जन्मजन्मांतरीचे

अखेरपर्यंत आहे टिकवायचे 

एकमेकांच्या साथीने असेच 

नकळतपणे फुलवायचे 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

कविता ( ऋणानुबंध )

उपक्रम - 1

कविता

ऋणानुबंध

ऋणानुबंध जीवनातील

असतात स्मरणात राहणारे

कधी आपोआप जुळलेले 

तर कधी जुळवून पाहणारे 

ऋणानुबंध समाजातील

सामाजिक आस्थेने बांधलेले

धार्मिक प्रथेनी पोसलेले

भावनिक भावानांनी जोडलेले

ऋणानुबंध कुटुंबातील

प्रेम,जिव्हाळ्याने सांधलेले 

एकमेकांना सावरण्यासाठी 

सतत कटिबद्ध असलेले

ऋणानुबंध विद्यामंदिरातील 

गुरु-शिष्यांना जोडणारे

सरस्वती चे ज्ञान देण्यास 

सदैव उत्सुकतेने धडपडणारे

ऋणानुबंध मातृभूमीचे 

देशवासियांनी जपलेले 

प्राण हाती घेऊन देशरक्षण्या 

रात्रंदिवस लढण्यास आसुसलेले

कवयित्री

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चारोळी(बहर )

चारोळी

बहर

रानीवनी बहरला वसंत 

फुलापानांचा ताटवा डवरला 

सुगंधीत तनमन नाचू लागले 

फळांचाही मोहर फुलारला 

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( बालकामगार)

चित्रचारोळी

बालकामगार

बालकामगार व्यसनाच्या अड्ड्यावर

व्यसनमक्तीचा नारा कागदावर

रचताना सिगारेट अर्धनग्नपणे 

करपले बालपण निरागस कट्ट्यावर

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्र हायकू ( कोंब )

चित्र हायकू

कोंब

कोब अवस्था

दवबिंदुंचा खेळ 

जमला मेळ

देठ हिरवा

कळीला सांभाळतो

वारा खेळतो

पोपटी रंग

शोभतो पानाला

सुख मनाला

तीन कलिका

जीवन दर्शवती 

रुपे दिसती

तृप्त दिसती

पिउन जल थेंब 

तांबूस कोंब

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर

चित्रचारोळी ( रानवाट )

चित्रचारोळी

भारा गवताचा घेऊन निघाली 

शेतकरी भगिनी रानवाटेवरी

अनवाणी पाय चालती अखंडित

बिंडा सावरत ,किटली दुधाची करी

रचना

श्रीमती माणिक नागावे

कुरुंदवाड, जिल्हा. कोल्हापूर