Sunday, 27 October 2024

आठोळी आशा


विषय:- आशा

सहनीय जीवन होते 
ज्यांच्या मनी आशा असते
संकटांच्या मालिकांत सहजी
निराशा फशी पडताना दिसते 
सकारात्मक विचारांनी मनी
यश आले जवळी भासते 
जीवावर आशेच्या सरीजण
मोहर यशाची आपसूक ठसते

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड तालुका शिरूर जिल्हा कोल्हापूर.

Thursday, 24 October 2024

लेख/विचार (चरण )


विषय :- चरण

आईच्या चरणावर स्वर्ग भेटतो असे म्हणतात ते सर्वार्थाने खरे आहे. ज्यावेळी आपण आई वडिलांच्या चरणावर डोके ठेवतो व नतमस्तक होतो त्या वेळेला आपण आपल्या मनातील सर्व अहंभाव बाजूला सारून त्यांचा आशीर्वाद घेण्यासाठी लहान होऊन लीन होतो. अशावेळी आपले पालक आपल्याला सकारात्मक ऊर्जा असलेला आशीर्वाद देत असतात. कारण माता पिता आपल्या मुलांच्या भविष्याची चिंता नेहमीच करत असतात. व आपली मुले नेहमी यशाच्या शिखराकडे जावीत, यशस्वी व्हावीत असेच त्यांना वाटत असते. त्यामुळे जेव्हा आपली मुले चरणावर डोके ठेवतात त्यावेळेला ते नेहमी मुलांच्या भविष्यासाठी चांगला आशीर्वाद देतात. म्हणून आपण नेहमी आपल्या आई वडिलांच्या चरणावर नतमस्तक व्हावे, त्यांचे आशीर्वाद घ्यावेत, लीन व्हावे.
चरण या शब्दाचा दुसरा अर्थ कवितेचे कडवे किंवा पद असे होते. आपले भाव या कवितेतून कवी व्यक्त करत असतो. कवितेच्या चरणातून कवीला काय म्हणायचे आहे व या कवितेचा अर्थ काय आहे हे वाचणाऱ्याला ते चरण वाचून कळत असते.
त्यामुळे चरण या शब्दाचा अर्थ आपण कोणत्या अर्थाने वापरतो त्या पद्धतीने वाचकाने घ्यावे. 

लेख
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Wednesday, 23 October 2024

आठोळी (सखा माझा निसर्ग )


विषय : सृष्टी

शीर्षक - सखा माझा निसर्ग 

सृष्टी सजली नाना रंगाने
फुलवण्या सज्ज सकल जना 
रुप मनोहर पाहून हर्षली उरी
समाधान सात्विक लाभते मना
सखा माझा निसर्ग सभोवताली 
सुख दुःखाची देतो संभावना 
उपकृत सदैव रहावे जगती
हिच खरी ठरते जगी उपासना

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर 
९८८१८६२५३०

Tuesday, 22 October 2024

चारोळी (आनंदाश्रू )


विषय: आनंदाश्रू

मनाच्या गाभाऱ्यात येते उधाण 
वाट मोकळी आनंदाश्रू वाहती 
जणू वाटे मिलाफ सुखदुःखाचा
आकांक्षा मनाच्या पुर्ण होती 

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

चित्र चारोळी


विषय चित्र चारोळी

 रुप लाभले लोभसवाणे जरी
 देठी लाल हिरवी मिर्ची सिमला
श्वान पिल्लू आकारे फळभाजी
निरागसता मोहवते मनाला 

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर 
९८८१८६२५३०

Monday, 21 October 2024

आठोळी आईच्या नजरेतून दिवाळी


 विषय - आईच्या नजरेतून दिवाळी

विषय- आनंददायी दिवाळी

आनंददायी, समाधानाची छान 
आईच्या नजरेतून दिवाळी पहा 
त्रास न वाटे अथक कामाची 
भाव चेहऱ्यावर मुलांच्या अहा 

फराळाच्या जिन्नसात प्रेम पाक
जिभेला गोडवा मायेचा येतो
चकली चिवडा तिखट स्वभाव 
साजरी दिवाळी एकी टिकवतो 

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Sunday, 20 October 2024

कविता


विषय:  माझे आजोळ 

गेले बालपण सारे आजोळी
परसबाग सदा फुललेली असे
सडा सारवणाचे अंगण सुंदर 
नक्षी रांगोळीची मनात वसे 

आजी-आजोबांची माया उरी
मामा मामी सांभाळती नाती
प्रेम जिव्हाळा वाहतो दारी
जशा पेटती निरांजनी वाती 

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Wednesday, 16 October 2024

कोजागिरी पौर्णिमा कविता


विषय कोजागिरी पौर्णिमा
 शीर्षक-पौर्णिमेचा चंद्र 

उजळतो सहर्ष वदनी नभात
पौर्णिमेचा चंद्र कोजागिरीला
सात्विक, पौष्टिक दुग्ध प्राशन 
तोटा न या आनंदी समाधानाला 

रात्रीच्या चांदण्यात गेलो 
शरदाचं चांदणं बघायला
शुभ्र पांढरा गोलगोल चंद्रमा
डोकावून लागला हसायला

उजळतो सहर्ष वदनी नभात
पौर्णिमेचा चंद्र कोजागिरीला
सात्विक, पौष्टिक दुग्ध प्राशन 
तोटा न या आनंदी समाधानाला 

चंद्र आहे साक्षीला आज रात्री
केशरी दुधाची लयलूट करुया
एकमेकांच्या साथीने आपसूक 
बंध रेशमी अलवार वाढवूया

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Friday, 11 October 2024

कविता मदर तेरेसा

शिर्षक - समाजसेविका मदर टेरेसा 

पंथ कॅथेलिक नागरिकत्व भारतीय 
प्रण अनाथ, असहाय गरिबांची सेवा 
निस्वार्थ भावनेने केली सुश्रुषा
सहजतेने केली महारोग्यांची सेवा 

भारतात आगमन धर्म प्रसारासाठी 
विरोध जनमानसांचा साहिला
धाडसाच्या मुर्तिमंत उदाहरण
बंडखोर सैनिकांत समझोता घडविला 

दिला आधार भुकेलेल्यांना 
युद्धभूमीवर धैर्याने फिरल्या 
शांततेचे नोबेल पुरस्कार प्राप्त 
संत पदवीस लायक ठरल्या

दंतकथेतून चमत्कार पसरला
विज्ञान कसोटीवर न उतरला
साहित्यातून अमर जाहल्या
नावलौकिक सर्वत्र पसरला

संवेदनशील मन सुंदर आवाज
गीत गायनाने मंत्रमुग्ध सारे
जगप्रवासाला निघाली माता
धर्म ख्रिस्ती स्वेच्छेने स्विकारे

नन बनून रुग्णसेवा मनापासून 
मदर तेरेसा बनल्या भारतात
अखेरपर्यंत कार्यरत समाजसेवेत
श्वास अखेरचा घेतला कलकत्त्यात

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Thursday, 10 October 2024

कविता सुनीता नारायण



विषय- सुनिता नारायण 
शिर्षक - पर्यावरण रक्षक

थोर पर्यावरणवादी लेखिका
पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित 
कल्पवृक्ष संस्था निसर्ग प्रेमी 
चिपको आंदोलकांच्या भेटीत

बागकाम रक्षण पर्यावरणाचे
बाळकडू आई आजोबांनी दिला
सहभागी ग्रामीण वनीकरणात 
अभ्यास हवामान प्रश्नांचा केला

हवा शुद्ध केली दिल्ली क्षेत्री
सिएनजीचा वापर सुरु वाहनांत
बाटलीबंद पाणी अयोग्य आरोग्यास
व्याघ्र प्रकल्पात कृती संवर्धनाची


योगदान गंगा नदी शुद्धीकरणात
लिखाणाला निसर्ग रक्षणाची धार
दखल सरकारने घेतली खास
सन्मानित केले दिले पुरस्कार 

पद्मश्री, डॉक्टरेट मानाच्या पदव्या
पोहोचपावती कामाची बहाल केले
वंदन करण्या आनंदाने तिजला
आपसूकच कर मी जोडले 

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Wednesday, 9 October 2024

कविता

मेधा पाटकर 

राष्ट्र सेवा दलाच्या प्रेरणास्रोत 
मेधा पाटकर थोर महिला नेत्या 
देशसेवेचे बाळकडू घरातून मिळे
स्वातंत्र्य सेनानी पिता,आदर्श होते

स्वयंसेवी संस्थांच्या माध्यमातून 
कार्ये सर्वांसाठी जोरदार केली 
नर्मदा खोऱ्यातील बांधवांसाठी 
शिक्षणाची होळी आपसूक झाली 

आंदोलन, संघर्षमय जीवन 
आदिवासींच्या जीवनासाठी 
उपोषणे,आंदोलने,गाठीला
दिनदलितांच्या उद्धारासाठी 

नर्मदा बचाव आंदोलन सुरू 
सरदार सरोवर कार्य महत्त्वाचे 
विशाल धरण जागा व्यापली
प्रश्न उभे जटिल अस्तित्वाचे

हक्क झोपडपट्टीवासियांचे
पुनर्विकास ठसले मनी विचार
लढा निकराचा न थकता दिला
न्याय हक्कासाठी नव आचार

हत्यार उपोषणाचे वापरून खास
लढा अनुप्रकल्पाविरोधी दिला
विनाश नव्हे गरज विकासाची 
भारत जोडो नारा गरजेचा झाला

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Tuesday, 8 October 2024

चारोळी


विषय वाचाल तर वाचाल
        चारोळी

ग्रंथ मित्र देतो अफाट ज्ञान 
त्यांना वाचले तर आपण वाचू
घेऊन अगाध ज्ञान जगाचे सारे
बेभान अभिमान आनंदाने नाचू

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

कविता अरुणा रॉय

काव्यप्रेमी शिक्षक मंच नागपूर जिल्हा आयोजित राज्यस्तरीय स्पर्धा २०२४
"करूया स्त्रीशक्तीचा जागर"


शिर्षक -अरुणा रॉय 

घेऊन वारसा समाजसेवेचा
आधुनिक विचारांच्या समुदायात
अरुणा रॉय जन्मली चेन्नईत 
ज्योत पेटती परोपकाराची मनात

ना बंधन जातीचे मानले कधी 
ब्राह्मण असून सेवा कुष्ठरोग्यांची
गरिबांना वाटप पाठ्यपुस्तकांचे
जाण तामिळ हिंदी इंग्रजी भाषांची

प्रभावित नारीवाद,गांधीवादाने
जीवनसाथी संजीत रॉय झाले 
पादाक्रांत केली विविध शिखरे
अरुणा नांव जगासमोर आले 

ग्रामीण विकासाचा रचला पाया
गेले सामोरे धैर्याने संकटांच्या
सौर ऊर्जा गरज पाण्याची 
सोय केली मान गावकऱ्यांचा 

माध्यम बेअरफूट कॉलेजमचे
भागवल्या गरजा गरजवंताच्या
रेमन मॅगसेसे व लाल बहादूर पुरस्कार 
पुरस्कार साथीला विचारवंतांच्या 

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागवे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Monday, 7 October 2024

चारोळी


  विषय : मुरली मनोहर
  दिनांक :  ७/१०/२४

गोपिकांचा कान्हा मुरली मनोहर 
वाजवी बासरी हरपते भान
राधा झाली वेडी प्रीत ज्वराने 
कृष्ण सखा माठ फोडी बेभान 

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

कविता वसंती देवी


शिर्षक.  वसंती देवी

पर्यावरणवादी ओळख मातेची
लक्ष्मी आश्रम कौसानी जन्मस्थान 
आश्रयास ती तिथेच रमली
 वृक्षाप्रती मनी सन्मान 

बालविधवा जरी जाहली
निकराने पुर्ण शिक्षण केले
जंगल जमीन सुसंबध ठसविला 
कोसी नदीसाठी आंदोलन केले

वनसंपत्तीचे महत्त्व जनमानसात
पटू लागले सहकार्य वसंती देवीना
जैवविविधता दिसून आली 
निवड योग्य नारीशक्ती सन्माना

चित्तरंजन दास पती सेनानी
असहकार आंदोलन सहभागी 
देशहितासाठी लढण्या तयार
तुरुंगवास हिमतीने भोगी

नमन तयाला हे वृक्षमाता
राष्ट्रकार्याला वाहिले जीवन 
देह ठेवला या भुमीवर अंती
सदैव येईल आपली आठवण

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Sunday, 6 October 2024

कविता भगिनी निवेदिता

 - भगिनी निवेदिता

शिर्षक - विदुषी निवेदिता

मानस कन्या विवेकानंदांची
भगिनी निवेदिता नांव विदुषिचे
स्त्री शिक्षणाची आस मनाला 
साहिले दु:ख,यातना अमानुषीचे

बाळकडू देशप्रेमाचे घरातूनच
धर्मोपदेशन तात,आजोबांनी द्यावे 
नवप्रयोग शिक्षणाचा शोधीला
हसतखेळत बालशिक्षण घ्यावे 

प्रगती शिक्षणातील ध्यास असे
विवेकानंदांचे विचार मनी ठसे
प्रभावीत भाषणे ऐकून मग्न
तत्ववादाने मनोविकास वसे

भगिनी संबोधन सद्दगुरुंनी दिले
समर्पण ईश्वर कार्याला मनाने
घडवून चारित्र्य मानवामध्ये 
साथ दिली कार्याला मनाने

ग्रहण चालीरीती हिंदू धर्माच्या
साधना अवघड लिलया पेलली 
महत्प्रयासाने,मनोभावे सहजी
हिंदूस्थान कार्यक्षेत्र सहजी बनली

कार्य सामाजिक, राजकीय केले
स्वदेशीचा प्रसार घरोघरी केला
एकरुप भारतीय संस्कृतीत
अंती समाधानाने देह त्यागला

रचना 
श्रीमती माणिक कल्लाप्पा नागावे 
कुरुंदवाड जिल्हा कोल्हापूर

Saturday, 5 October 2024

कविता रमाबाई रानडे



    शिर्षक
स्त्री उद्धारक रमाबाई 

स्त्री उद्धारक , समाजसुधारक 
रमाबाई रानडे म्हणती तयाला 
चळवळ समान अधिकाराची
स्त्री मुक्तीसाठी तयार लढायला

पती महादेव नवविचारांचे
शिक्षित केले सहचारिणीला 
पत्करला विरोध समाजाचा 
साथ सामाजिक चळवळीला

व्यस्त आयुष्य समाजसुधारण्या
फोडली वाचा स्त्री मुक्तीसाठी 
हुजुरपागा जागा स्त्री शिक्षणाची
अर्पण जीवन देशसेवेसाठी 

भेट मनोरुग्णांची घेतली
बालसुधारगृही मन रमले
मतपरिवर्तन स्त्री कैद्यांचे
समवेत सण साजरे केले

छेदून सीमा भौगोलिक 
सर्वत्र पोहचली करण्या सेवा
केंद्र प्रशिक्षणाचे उदया आले
वाटे कार्याचा सर्वास हेवा

आधारस्तंभ सदा विधवांच्या 
गौरवार्थ पोस्ट तिकीट निर्मिले
वसा समाजसुधारणेचा हाती
त्यांना मी मानाने वंदिले 

रचना 
श्रीमती माणिक नागावे 
कुरुंदवाड

Thursday, 3 October 2024

कविता फातिमा शेख

काळ घोर निराशाजनक 
न स्वातंत्र्य स्त्री जातीला 
शिक्षणाची तर बातच सोडा
ना महत्त्व तिच्या विचाराला

जन्म मुस्लिम घराण्यातील 
मोठेपणा मनाचा आचारातून
साथ लाभली घरातून छान 
ज्ञानगंगा वाहिली विचारातून 

सावित्री मातेचे कार्य महान 
भेट घडली प्रशिक्षण स्थळी
जमली गट्टी घेतला वसा
शिक्षणासाठी सज्ज जोडगोळी

बहिष्कृत ज्योतिबा सावित्री 
ज्ञानार्जनाचे समाजाविरुद्ध काम
दिला आसरा ती थोर फातिमा 
मदतीसाठी सदैव तयार विना दाम

प्रसिद्धीपरान्मुख फातिमा शेख 
दखल गुगलची डुडलद्वारे खास
समाजातील दलितांसाठी श्रमली 
सदैव स्त्री शिक्षणाची आस

प्रथम स्त्री शिक्षिका मुस्लिम 
सामोरी समाजरोषाला धैर्याने 
महान, अलौकिकेतेचे उदाहरण 
अविस्मरणीय तिच्या शौर्याने 

रचना 
श्रीमती माणिक नागावे 
कुरुंदवाड, जिल्हा.कोल्हापूर